M

M - pseudonim dyrektora brytyjskich służb specjalnych (MI6) i przełożonego Jamesa Bonda. Postacie noszące ten przydomek pojawiają się w książkach, filmach i grach komputerowych poświęconych najsłynniejszemu brytyjskiemu szpiegowi. Jego (bądź jej) asystentką jest panna Moneypenny.

M jest - obok Q - jednym z najbardziej zaufanych sojuszników 007. Przydomek prawdopodobnie został zaczerpnięty z imienia pierwszego, rzeczywistego szefa agencji Mansfielda Smitha-Cumminga. M zdaje sobie sprawę, że James Bond jest jednym z najlepszych agentów brytyjskiego wywiadu, więc często wybacza mu niesubordynację. Nieraz posuwa się do manipulacji, aby wymusić na nim większą efektywność. Ich relacje można określić mianem przyjacielskich. Zwierzchnik szpiega sprawdza się też jako figura jego mentora.

W kanonicznej serii w dowódcę agencji wcielało się kilkoro aktorów. W pierwszych 11 częściach, od "Dr. No" (1962) do "Moonrakera" (1979) szefa MI6 kreował Bernard Lee. Po jego śmierci przełożonym Jamesa Bonda został Robert Brown ("Ośmiorniczka" - "Licencja na zabijanie"). Począwszy od "GoldenEye" (1995) w M wcielała się Judi Dench, grając u boku Piercea Brosnana i Daniela Craiga. Aktorka podkładała również postaci głos w licznych grach wideo. Możemy ją usłyszeć m.in. w "James Bond 007: Everything or Nothing", "007: The World Is Not Enough" czy "GoldenEye: Rogue Agent". W "Skyfall" (2012) w postać wcielił się po raz pierwszy Ralph Fiennes.

W komediowej odsłonie przygód brytyjskiego szpiega "Casino Royale" (1967) rolę M zagrali John Huston i David Niven. W nieoficjalnej części "Nigdy nie mów nigdy" (1983) w postać M wcielił się Edward Fox.