Filmy propagandowe w warszawskim Iluzjonie

25 kwietnia w kinie Iluzjon rozpocznie się przegląd filmów propagandowych z Niemiec, ZSRR i Polski.

"Film jest dla nas najważniejszą ze sztuk" mawiał przywódca rosyjskiej rewolucji. Poprzez słowa Lenina zobaczymy, w jaki sposób film był kiedyś traktowany i jaką rolę odgrywał w indoktrynacji własnych narodów. Zarówno w Niemczech Adolfa Hitlera, jak i w Związku Radzieckim Józefa Stalina, zachodziła zadziwiająca zbieżność poglądów w sprawie zadań, celów i roli, jakie powierzano kinematografii. Proponowane w naszym zestawie filmy są ilustracjami stylów i tematów propagandy charakterystycznych dla obu krajów.

Przegląd otworzy "Niedaleko Warszawy" z 1954 roku, w reż. Marii Kaniewskiej (środa, godz. 17.45). To opowieść o próbie zniszczenia jednej z polskich hut przez imperialistyczny wywiad. Film powstawał na zamówienie władz i miał za zadanie unaocznić społeczeństwu jak wielkim zagrożeniem dla nowego ładu jest zachodni imperializm dybiący na nasz odradzający się przemysł...

Stalin i Lenin to jedno - tak w skrócie można ująć tezę filmu "Przysięga" (czwartek, 26.IV, godz. 17.30). Tytułowa przysięga to ślubowanie złożone przez Stalina nad trumną Lenina, że będzie kontynuował dzieło zmarłego. Ta przysięga namaszcza go na nowego, niepodzielnego władcę. Film, zrealizowany w ZSRR w 1946 r., został bardzo ciepło przyjęty przez krytyków.

W piątek (godz. 18.30) ciekawy seans z muzyką na żywo (taper): "Szósta część świata" znanego scenarzysty i reżysera Dziga Wiertowa. Mimo ideowego zakłamania, film jest znakomitym publicystycznym obrazem wielonarodowego kraju budującego socjalizm.

Następnie, o godz. 20.00, zobaczymy najgłośniejszy film w historii propagandowego kina, do dziś budzący wielkie emocje. "Triumf woli" Leni Riefenstahl to monumentalny film o VI Zjeździe NSDAP, mitologizujący Hitlera jako twórcę i symbol nowego ruchu.

W sobotę weźmiemy udział w "Tajnej misji" (godz. 16.15), opowieści o bohaterskiej agentce radzieckiego wywiadu, w reżyserii Michaiła Romma, autora "Dziewięć dni jednego roku" i "Zwyczajnego faszyzmu". Wieczorem (godz. 20.00) czeka na nas najgłośniejszy film antypolski w kinematografii III Rzeszy: "Powrót" Gustava Ucicky, ukazujący ogrom cierpienia i gehennę prześladowanych w przedwojennej Polsce Niemców. W filmie wystąpiła grupa polskich aktorów, na czele z Bogusławem Samborskim.

Niedziela rozpocznie się od polskiego, mało subtelnego filmu propagandowego "Jasne Łany" (godz. 16.30). Piękne, czarno-białe zdjęcia (Stanisława Wohla i Seweryna Kruszyńskiego) polskich krajobrazów oraz role Kazimierza Dejmka, Hanki Bielickiej i Andrzeja Łapickiego rekompensują niedostatki dramaturgiczne filmu.

Kolejnym filmem (18.30) będzie "Żyd Süss", główny utwór antyżydowski III Rzeszy. Reżyser, Veit Harlan, chciał w akcie ekspiacji zniszczyć wszystkie istniejące kopie filmu, co mu się częściowo powiodło. "Żyd Süss" jest prawdziwą rzadkością w światowych zbiorach archiwów filmowych.

Ostatni film pokazywany w niedzielę (godz. 20.15) to "Czerwone liście" Władimira Korsz-Sablina. To jeden z najbardziej antypolskich filmów, rozgrywający się w Polsce 1936 r. na jej Kresach Wschodnich. Zdziwienie widza może wzbudzić fakt, że Film powstał w 1958 r., po śmierci Stalina i zawarciu traktatu przyjaźni polsko-radzieckiej...

W poniedziałek, na zakończenie przeglądu, zaplanowano trzy filmy. Pierwszy to "Dwie brygady" (godz. 16.30) - sztandarowe dzieło ilustrujące tezy Zjazdu w Wiśle, zrealizowane przez studentów PWSF. Następnie (godz. 18.00) odważny film o publicystycznej tematyce "Turbina 50000" (ZSRR, 1932), opowiadający o pokonywaniu trudności przez robotników pracujących nad uruchomieniem nowej turbiny. Przegląd zamknie głośny utwór Siergieja Wasiliewa "Czapajew", doceniany na festiwalach w Moskwie, Paryżu i Wenecji. Film opowiada o autentycznej postaci - dowódcy jednego z oddziałów Armii Czerwonej i jego przyjaźni z komisarzem. Na temat bohaterów powstały niezliczone dowcipy i anegdoty.