Margaret Thatcher I

Margaret Hilda Tatcher, jeden z najsłynniejszych polityków wszech czasów, pierwsza i jedyna jak do tej pory kobieta premier Wielkiej Brytanii, która rządziła swoim krajem nieprzerwanie przez trzy kadencje z rzędu (nikomu dotąd się ta sztuka po raz drugi nie udała), urodziła się jako Margaret Hilda Roberts 13 października 1925 roku w Grantham w hrabstwie Lincolnshire. Jej ojciec, Alfred Roberts, miał dwa sklepy wielobranżowe, poza tym był znaną personą w miasteczku; zajmował się polityką (w latach 1945-1946 był burmistrzem Grantham), brał także czynny udział w życiu tamtejszego kościoła Metodystów, jako miejscowy pastor i kaznodzieja. Wychował Margaret na konserwatywną metodystkę, co miało duży wpływ na jej późniejsze decyzje polityczne.  

W 1943 roku młoda Roberts dostała się na wydział chemii na prestiżowym Uniwersytecie Oksfordzkim. Specjalizowała się w rentgenografii strukturalnej. W 1946 roku została wybrana przewodniczącą koła uczelnianych konserwatystów. Studia ukończyła ze świetnym wynikiem w 1947 roku. 

Pierwsze kroki w polityce stawiała jako kandydatka do parlamentu z ramienia Partii Konserwatywnej w okręgu Dartford. Lokalny oddział torysów wybrał właśnie ją na swoją przedstawicielkę, ponieważ zawsze była doskonale przygotowana i nie bała się przeciwników. Pomimo dwukrotnej przegranej, Margaret udało się przyciągnąć uwagę mediów, jako najmłodszej kandydatki i jedynej kobiety biorącej udział w wyborach. Podczas kampanii wspierała ją rodzina oraz zamożny biznesmen, Denis Thatcher, którego poślubiła w 1951 roku. To właśnie on namówił ją oraz sfinansował jej studia prawnicze, które ukończyła w 1953 roku. 

W 1958 roku, po kilku wcześniejszych nieudanych próbach, wystartowała jako kandydatka konserwatystów z okręgu Finchley. W końcu udało jej się odnieść sukces, a już rok później była pełnoprawną parlamentarzystką w brytyjskiej Izbie Gmin. Młoda Thatcher niesłychanie szybko pięła się po szczeblach wewnątrzpartyjnej kariery, pomimo tego, iż wiele razy głośno nie zgadzała się z jej programem. Przykładowo w 1961 roku, wbrew zaleceniom, zagłosowała za przywróceniem kary chłosty. 

W 1960 roku, po wygranej Partii Konserwatywnej i mianowaniu Edwarda Heatha premierem, Thatcher dostała tekę ministra edukacji. Wtedy po raz pierwszy można było zobaczyć, jak odważnym i nie bojącym się niepopularnych reform jest politykiem. Wierzyła, że najważniejsza jest edukacja akademicka. Szukając oszczędności w swoim resorcie, obcięła dofinansowanie na mleko w szkołach dla dzieci w wieku 7-11 lat, dając do rąk opozycjonistów potężną broń. Rozpętała się wtedy burza, a sama Margaret zyskała niesławny przydomek "Mrs Thatcher the milk snatcher", co w wolnym tłumaczeniu oznacza "Pani Thatcher to złodziejka mleka". Kobieta nie przejęła się krytyką i dalej robiła swoje, otwierając więcej szkół niż którykolwiek poprzednik.

Po tej kadencji Partia Konserwatystów straciła władzę na rzecz Partii Pracy. Dla Thatcher nie były to złe wieści, ponieważ te cztery lata pozwoliły jej się wspiąć na pozycję liderki torysów, by później, kiedy jej partia znów doszła do władzy, zostać pierwszą kobietą premierem. 

4 maja 1979 roku na zawsze zmienił bieg historii. Margaret Thatcher została oficjalnie wybrana na premiera Wielkiej Brytanii. Podczas tej kadencji musiała się zmagać z wieloma problemami, m.in. dużym bezrobociem, sytuacją w Irlandii Północnej oraz pierwszym od czasów drugiej wojny światowej atakiem na brytyjskie terytoria, Falklandy. W tej ostatniej sprawie Thatcher nie wahała się ani chwili, wysłała brytyjską flotę wojenną na wyspy, odbijając je Argentyńczykom. Odważna i zdecydowana reakcja okazała się strzałem w dziesiątkę, podnosząc wskaźnik popularności pani premier o kilka oczek oraz doprowadzając do wygranej torysów w kolejnej kadencji.

W 1983 roku Thatcher stanęła po raz drugi na czele rządu Wielkiej Brytanii. Zajęła się przede wszystkim walką ze związkami zawodowymi, które wtedy już oficjalnie wypowiedziały jej wojnę, dążąc do politycznego unicestwienia pani premier. Największa bitwa pomiędzy Thatcher a związkami odbyła się podczas strajku górników. Tę partię rozegrała po mistrzowsku: wcześniej zebrała zapasy węgla tak, aby nie było przerw w dostawach, nie kazała interweniować policji, żeby nikt nie oskarżył jej o nie szanowanie praw obywatelskich, jednocześnie rozpoczynając w telewizji propagandową kampanię przeciwko strajkującym, dzięki czemu opinia publiczna stanęła po jej stronie. Taka strategia okazała się wielkim sukcesem, twarda pani polityk nie ugięła się, a sami górnicy wrócili do domów z pustymi rękoma. To właśnie dzięki tym wydarzeniom oraz twardej postawie antykomunistycznej Margaret Thatcher zyskała swój słynny przydomek "Iron Lady" (Żelazna Dama). W czasie drugiej kadencji udało jej się również uratować budżet państwa poprzez politykę prywatyzacji i wspieranie przedsiębiorczości obywateli. 

12 października 1984 roku Margaret Thatcher brała udział w konferencji konserwatystów, odbywającej się w hotelu w Brighton, podczas której nieomal zginęła. Terroryści podłożyli pod miejsce spotkania bombę, a panią premier przed śmiercią uratowała wizyta w toalecie. Do zamachu przyznała się Tymczasowa Irlandzka Armia Republikańska. Było to niezwykle ważne wydarzenie także ze względu na reakcję pani polityk. Nalegała, aby nie odwoływać zaplanowanych na następny dzień spotkań, rzucając wyzwanie terrorystom i pokazując im, że nie tak łatwo ją złamać. Zyskała dzięki temu szacunek w oczach wszystkich polityków, również tych z partii opozycyjnych.

W 1987 roku udało jej się wygrać po raz trzeci z rzędu. Jedną z przyczyn sukcesu był boom gospodarczy w tamtych czasach. Do najważniejszych wydarzeń tej kadencji należy zaliczyć m.in. zmianę stanowiska pani premier w sprawie homoseksualistów. Mimo że na początku kariery politycznej zdecydowanie skłaniała się ku dekryminalizacji odmienności seksualnej, w tych czasach powróciła do swoich konserwatywnych korzeni, twierdząc, iż obawia się promocji homoseksualizmu na Wyspach. W sprawie Unii Europejskiej Żelazna Dama walczyła jak lwica. Z jednej strony opowiadała się za dalszym członkostwem, jednak pod pewnymi warunkami. Uważała, że scentralizowanie Europy powinno się przysłużyć gospodarkom krajów, otwierając granice dla swobodnego handlu, jednocześnie pomagając rynkom europejskim zyskać na konkurencyjności. Przy tym zdecydowanie nie zgadzała się z koncepcją unii monetarnej, ani tym bardziej odgórnym ustaleniom Brukseli w wewnętrznych sprawach jej państwa. 

W 1992 roku Maggie, jak pieszczotliwie nazywała ją prasa, została zmuszona do ustąpienia ze stanowiska szefowej Partii Konserwatystów. Do jej upadku przyczyniły się dwie niepopularne decyzje z trzeciej i ostatniej kadencji jej rządów. Pierwsza dotyczyła zwiększenia poziomu stóp procentowych, co okazało się mieć zgubny wpływ na gospodarkę. Druga natomiast, utworzenie tzw. podatku gminnego, okazała się prawdziwym gwoździem do politycznej trumny Thatcher. Reforma doprowadziła do wielu ulicznych strajków oraz zamieszek i okazała się bezpośrednią przyczyną upadku pani premier. 

Margaret Thatcher nigdy całkowicie nie odeszła z polityki, po przejściu na emeryturę wciąż brała czynny udział w życiu publicznym i politycznym swojego kraju i nie tylko. W kolejnych latach, już jako baronowa Thatcher, zasiadała w brytyjskiej Izbie Lordów, udowadniając, że z wiekiem wcale nie złagodniała. Wciąż głośno mówiła, o tym, co jej się nie podoba, często wbrew zaleceniom partii. 

Zmarła 8 kwietnia 2013 roku z powodu wylewu krwi do mózgu. Pogrzeb odbył się 17 kwietnia w Katedrze św. Pawła w Londynie. W uroczystościach uczestniczyła Królowa Elżbieta II wraz z mężem, a sama Margaret już na zawsze zapisała się na kartach historii jako postać szalenie kontrowersyjna, przez jednych wielbiona, nienawidzona przez drugich.