Recenzja filmu

To (2017)

Reżyser z Argentyny nie posiada co prawda w swoim dorobku imponującej filmografii, ale na szczęście doskonale rozumie on prawidła rządzące północnoamerykańską popkulturą. To, co zapewne ucieszy sporą rzeszę widzów, to fakt, że Muschietti nie stawia w swoim filmie na subtelności - udaną, choć bardzo ryzykowną z perspektywy marketingowej, decyzją, było przyznanie "Temu" najwyższej kategorii wiekowej. Kino familijne z elementami fantastyki grozy, pełne krwi, brutalności i ciętego, niejednokrotnie wulgarnego słownictwa, dalekie jest od tego, do czego zdążyły przyzwyczaić nas przygodowe produkcje sprzed dekad. Argentyńczyk do pracy przy filmie zaprosił koreańskiego operatora - Chunga Chung-hoona (etatowego współpracownika Parka Chan-wooka). Razem udało im się oddać ducha lat 80. - zarówno stylistycznie, jak i narracyjnie, uświadamiając widzom, tym samym, jak bardzo świeża i pasjonująca może być synteza staroszkolnego kina przygodowego z konwencją nowoczesnego horroru. Co jednak najważniejsze - film ten nie żeruje ślepo na ejtisowej nostalgii - wszelkie nawiązania i detale zostały subtelnie (nienachalnie) wkomponowane w jego diegezę - walkmany, muzyka Michaela Jacksona, kultowe wówczas BMX'y, czy chociażby afisz reklamujący "Koszmar z ulicy wiązów" w lokalnym kinie, to tylko niektóre elementy tutejszego,  oldschoolowego krajobrazu.

"To" warto pochwalić także z kilku innych względów - film już od pierwszych minut urzeka aktorską chemią, świetnymi, zabawnymi dialogami oraz niesamowitym wyczuciem w prowadzeniu całej młodocianej obsady. Miejscem akcji, zarówno książkowego oryginału, jak i filmu, jest małomiasteczkowe Derry w stanie Maine - społeczność przeżarta moralnym zepsuciem, w której dzieciaki, by przetrwać - muszą przejąć odpowiedzialność za dorosłych. Warunkiem przetrwania jest oczywiście wzajemna przyjaźń. Klub Frajerów (jak zwykli nazywać siebie młodociani bohaterowie) to zbiorowisko różnorodnych (a przecież tak bliskich sobie), sprawiających wrażenie żywcem wyciągniętych z epoki charakterów: Billy (Jaeden Lieberher) - jąkała, którego brat zginął z rąk tytułowego klauna, pyskaty oraz ironiczny Richie (w tej roli znany z serialu "Stranger Things" Finn Wolfhard), oczytany grubasek - Ben (Jeremy Ray Taylor), czarnoskóry Mike (Chosen Jacobs),  a także hipochondryk Eddy (Jack Grazer) i rudowłosa chłopczyca - Beverly (świetnie debiutująca Sophia Lillis!). Paczce wyalienowanych przyjaciół kibicuje się właściwie bez wytchnienia. Wraz z nimi odkrywamy detektywistyczne zapędy i wyruszamy w niezapomnianą, przygodę - mimo, że pełną trupów i paraliżującej niekiedy grozy, to w równym stopniu -  po prostu zabawną.

Warto dodać, że dla wywołania właściwego efektu, film Muschiettiego nie potrzebuje tak naprawdę sztucznych gatunkowych stymulatorów, bowiem w tej historii najbardziej przerażający okazują się dorośli: aptekarz z pożądaniem spoglądający na młodocianą bohaterkę, ojciec alkoholik molestujący córkę w zaciszu czterech ścian, surowy, wychowujący swego syna twardą ręką, stróż prawa, czy pozostali rodzice - z jednej strony nadopiekuńczy, a z drugiej - obojętni na wyrządzane krzywdy.  Tytułowe zło stanowi u Kinga urzeczywistnienie wszystkich lęków i przeciwności, z którymi  dorastający nastolatkowie muszą mierzyć się w codziennych sytuacjach. W twórczości Amerykanina największe zagrożenie przeważnie wynikało właśnie z ludzkiej skłonności do okrucieństwa i przemocy, nie zaś ze strony sił paranormalnych - Pennywise staje się jedynie katalizatorem młodzieńczych lęków.  Wcielający się w tą rolę Bill Skarsgård odgrywa ciekawą postać. Z jednej strony jest przerażający, a z drugiej - nieco autystyczny. Ta mieszanka niezwykle intryguje, i choć postać nie pojawia się na ekranie zbyt często, to jej wizerunek, w połączeniu z demonicznym śmiechem, autentycznie potrafi zmrozić krew w żyłach. Większość scen z udziałem demonicznego klauna, została bardzo pomysłowo zainscenizowana, choć nie ulega wątpliwości, że efekt mógłby być o wiele skuteczniejszy, gdyby większą wagę twórcy przywiązali do analogowych, praktycznych efektów specjalnych - przy realizacji niektórych scen, zbyt często bazowano moim zdaniem na zasadach "jump scares" i polegano na możliwościach, jakie daje zastosowanie CGI na etapie postprodukcji. Całe szczęście - nowoczesne techniki nie odwracają uwagi od pasjonującej fabuły i pozostałych elementów składowych.