Recenzja filmu

Uczeń szatana (1998)
Bryan Singer
Brad Renfro
Ian McKellen

Złe nasienie

Liczne opowiadania oraz powieści grozy mistrza owego gatunku Stephena Kinga cieszą się od lat jego pierwszych publikacji dużym zainteresowaniem reżyserów. Do niekwestionowanych najlepszych
Liczne opowiadania oraz powieści grozy mistrza owego gatunku Stephena Kinga cieszą się od lat jego pierwszych publikacji dużym zainteresowaniem reżyserów. Do niekwestionowanych najlepszych ekranizacji spośród dzieł literackich Kinga zaliczają się "Zielona mila" oraz "Skazani na Shawshank" w reżyserii Franka Darabonta. Trzecie miejsce na podium dzięki efektywnemu przelaniu słowa pisanego na sugestywny obraz powinien zająć Brian Singer, który wyreżyserował "Ucznia szatana" w 1998 roku.

Inteligentny uczeń Todd Bowden (zmarły w 2008 roku w wyniku przedawkowania narkotyków Brad Renfro) odszukuje niezwykle istotne informacje związane z przeszłością sąsiada Artura. Artur nie jest mężczyzną, za którego się podaje, lecz poszukiwanym od czasów II wojny światowej nazistą odpowiedzialnym za śmierć milionów Żydów – Kurtem Dussanderem. Szantażując starca wydaniem go policji oraz mediom, młody chłopak wkracza w świat brutalnych, lecz prawdziwych opowieści o obozach zagłady. Początkowo Kurt czuje się dręczony psychicznie przez wyrostka, jednak później odżywa w nim dawna osobowość. Oboje znajdują się w niebezpieczeństwie ze strony drugiego, natomiast Todda zaczynają dręczyć koszmarne omamy. Czy chłopakowi grozi popadnięcie w obłęd i utrata młodzieńczych lat w wyniku nietypowych zainteresowań?

Ian McKellen, który trzykrotnie wcielał się w rewelacyjną rolę Gandalfa Białego m.in. w "Władcy Pierścieni: Drużyna Pierścienia", ponownie dał popis swoich umiejętności aktorskich, stwarzając przerażającą postać okrutnika, który zdławił w sobie na lata swój prawdziwy charakter, aby odrodzić się na nowo dzięki przypadkowi w postaci Todda. Powracając pamięcią do swoich brutalnych czynów wobec ludności żydowskiej, odświeżył w sobie tłumione uczucie nienawiści oraz pragnienie sprawiania cierpienia innym, chociażby kotu przybłędzie i uczciwemu bezdomnemu. Oprócz morderstw w opowieściach, zbrodnie obecne są także w rzeczywistym czasie. Ubierając nazistowski mundur, na chwilę traci nad sobą kontrolę, zapadając na kilka sekund w mantrę maszerowania – jest to zdecydowanie najlepsza scena w filmie, wywołująca ciarki na ciele widza. Jego zachowanie wywołuje odrazę i negatywne uczucia, natomiast rzeczowy ton opowiadający o obozowych zagładach szokuje, ale także irytuje. Postać Kurta zdecydowanie jest jedną z kontrowersyjnych oraz intensywnie pobudzającą różne rodzaje emocji.

Od pierwszych ujęć widzimy na twarzy Todda skupienie i przenikliwe spojrzenie. Chłopak został owładnięty chorą ambicją zdobycia makabrycznej, lecz autentycznej wiedzy na temat holocaustu. Jego umysł został w dobrowolnie spreparowany przez  domowe lekcje historii o najtragiczniejszych zbrodniach XX wieku. Drażliwy od wielu pokoleń temat został ukazany w nie mniej kontrowersyjny sposób. Lecz jest to także film o granicach osobowości ludzkiej – oprawca Żydów ma na sumieniu miliony ciał, lecz obawia się schwytania i pokutowania za swoje postępowanie, okazuje się tchórzem i egoistą. Nie istnieje dla niego żadne usprawiedliwienie mimo podeszłego już wieku oraz wypaczających światopogląd faszystowskich ideologii. Natomiast Todd wyrasta z niewinnego chłopca i zmienia się w nieczułego i niedojrzałego emocjonalnie młodego mężczyznę, który aby zachować swoją codzienną twarz miłego nastolatka nie zawaha się przed szantażem i nawet współudziałem w morderstwie.

Przed seansem z "Uczniem szatana" warto przeczytać także opowiadanie Stephena Kinga pt. "Zdolny uczeń", na którym wzorował się reżyser. Opisywany film jest uboższy o kilka perwersyjnych wydarzeń z życia Todda  oraz kilku drobnych bohaterów, jednak jest to zaledwie drobna skaza na całym, poruszającym całokształcie, wzmocnionym pochodzącą z lat wojny niemiecką muzyką.
1 10 6
Czy uznajesz tę recenzję za pomocną?
Kiedy pierwszy raz usłyszałem o filmie Bryana Singera, nasunęło mi się skojarzenie ze świetną książką... czytaj więcej

Pobierz aplikację Filmwebu!

Odkryj świat filmu w zasięgu Twojej ręki! Oglądaj, oceniaj i dziel się swoimi ulubionymi produkcjami z przyjaciółmi.
phones