Yasushi Akutagawa I

Syn słynnego japońskiego pisarza Ryunosuke Akutagawy, uchodzącego za twórcę, który zrewolucjonizował i zmodernizował rodzimą literaturę, młodszy brat aktora Hiroshi Akutagawy. Yasushi urodził się w 1925 roku. Dorastał w Tabata, dzielnicy Tokio. Dwa lata po jego narodzinach ojciec popełnił samobójstwo. Komponowania uczył się w Tokijskim Konserwatorium Muzycznym, pod okiem takich kompozytorów jak Akira Ifukube czy Kunihiko Hashimoto. Swoje pierwsze preludia i symfonie stworzył pod koniec lat 40. Na początku kolejnej dekady rozpoczął karierę kompozytora muzyki filmowej. Sławę zdobył z soundtrackiem do filmu "Jigokumon", który zdobył w 1953 roku Oscara. Niedługo potem, w 1955 roku, początkującym muzykiem zainteresował się wówczas mało jeszcze znany reżyser Kon Ichikawa, dla którego Akutagawa napisał ścieżkę dźwiękową do filmu "Kokoro". Efektem była długoletnia współpraca obu artystów, obfitująca w intrygujące pod względem artystycznym utwory (najważniejsze wspólne filmy: "Kagi", "Nobi", "Ototo", "Watashi Wa Nisai"). W międzyczasie stworzył wraz z dwójką znakomitych kompozytorów filmowych Ikumą Danem i Toshiro Mayuzumim grupę kompozytorską "Sanin No Kai". W 1954 roku, kiedy Japonia znalazła się w poważnym kryzysie dyplomatycznym z ZSRR, Akutagawa nielegalnie wyjechał do Rosji, zyskując sobie przyjaźń radzieckich muzyków, w tym Dymitra Szostakowicza. Był jedynym japońskim artystą, którego płyty były sprzedawane w sklepach i odtwarzane w radio radzieckim. W późniejszym okresie znany jako mistrz ceremonii telewizyjnych show. Cały czas był nauczycielem nowego pokolenia kompozytorów - jako pedagog założył "Shin Kokyo Gakudan" (Nowa Orkiestra Symfoniczna). Zmarł w 1989 roku. Akutagawa sam często przyznawał, że ogromną inspiracją dla jego twórczości były utwory Siergieja Prokofieva, Dymitra Szostakowicza i Igora Stavinskiego. Pozostawił po sobie kilkadziesiąt preludiów i symfonii na orkiestrę i organy, a także utwory balladowe i pisane na pianino. W dziedzinie filmu Akutagawa charakteryzował się rozpiętością stylu, jednakże głównie preferował użycie szerokiej gamy instrumentów. Doświadczenia orkiestrowe i wyniesione z fascynacji muzyką radziecką przeniósł na ekran w postaci patetycznych brzmień, silnie podkreślających z wielką siłą rażenia wymowę najbardziej wyrazistych scen filmowych, nieraz dokonując swoistej artystycznej hiperboli. Innym razem potrafił zaprezentować soundtrack intymny, delikatny, ale i naznaczony dziwactwem brzmień, sukcesywnie budujący nastrój podłoża psychologicznego opowieści z całą premedytacją (film "Klucz" K. Ichikawy). Klasycznym motywem jego twórczości było integralne zgranie dźwięków instrumentów dętych z potężnymi werblami oraz szerokie zastosowanie licznych szybkich zwrotów zarówno tonacyjnych jak i rytmicznych, wpływających na nastrojową różnorodność kompozycji. Silnie akcentował i także wyodrębniał partie smyczkowe. Nie stronił też od stylizacji jazzowej, współpracując z Masao Yagi ("Yukinojo Henge" K.Ichikawy).