Recenzja filmu

Full Metal Jacket (1987)

Stanley Kubrick stanowi klasę sam dla siebie. Nie trzeba przypominać jego dzieł, aby przypomnieć sobie jego samego. Wszystkie jego filmy są absolutnie wyjątkowe i posiadają pewne cechy, które uniemożliwiają ostateczną klasyfikację, czy też przydział do konkretnej kategorii. "Full Metal Jacket" to nie kolejny zwykły film poruszający problem wojny w Wietnamie. Obok "Plutonu" Olivera Stone'a i "Czasu Apokalipsy" F.F. Coppoli ukazuje on w bardzo szczególny sposób okrucieństwo i bezsens wojny wietnamskiej. Wszystko jest tu jasne i wyraziste. Nie ma niedopowiedzeń. Obraz jest podzielony na dwie części. Oczywiście nie dosłownie. Pierwsza część filmu ukazuje obowiązkowe szkolenie wojskowe, które w okresie ośmiu tygodni ma stworzyć z przeciętnego amerykańskiego młodego mężczyzny maszynę do zabijania, która uzbrojona po zęby stanowiła niezawodną broń przeciwko siłom wietnamskim. Bohaterami filmu są żołnierze stanowiący 3092 pluton, którego szkolenie odbywa się w Korpusie Naboru Piechoty Marskiej w Parris Island w Karolinie Południowej. Szkolenie żołnierzy to dosłowna droga przez piekło. Rekruci są ćwiczeni do granic wytrzymałości. Każdy z nich musi wykonywać wszystkie rozkazy bez względu na ich sens i poziom ludzkiego upodlenia, jaki stanowią. Na uwagę zasługuje tutaj świetna rola R. Lee Ermeya, który wcielił się w postać sadystycznego sierżanta artylerii Hartmana, pełniącego nadzór nad rekrutami. Hartman pilnuje nie tylko tego, aby pluton był doskonale wyćwiczony w walce. Sierżant trenuje także umysły rekrutów po to, aby w decydującym momencie pociągnęli oni za spust i zabili bez mrugnięcia okiem, by zabijali jak maszyny, nie zastanawiając się ani przez chwilę nad słusznością swych czynów. Jak wiadomo, nie każdy jest w stanie wytrzymać taki stres i taką dawkę narkotyku, wpajającego konieczność zabijania. Nie wytrzymuje tego szeregowy Pyle, który doprowadzony do ostateczności, popełnia samobójstwo. Druga część filmu to już Wietnam w całej swej okazałości. Tak samo jak w pierwszej części filmu, tak samo teraz na główny plan filmu wychodzi postać szeregowego Dżokera (w jego rolę wcielił się Matthew Modine), który dostaje przydział korespondenta wojennego. Będąc typem pacyfisty, nie potrafi zabijać, lecz tylko do czasu - nie może uciec od wojny, będąc w samym jej środku. Film zawiera fragmenty wypowiedzi poszczególnych żołnierzy o ich przeżyciach i sensie wojny według nich samych. Dla każdego z nich wojna jest czymś innym. Każdy przeżywa ją inaczej i na każdym odciska piętno śmierci. Walki tutaj wyglądają nieco inaczej niż w innych filmach o wojnie w Wietnamie. Toczą się one w mieście, a nie w dżungli, jak zwykło bywać w filmach o tej tematyce. To wszystko daje szczególny obraz, który doskonale ukazuje okrucieństwo i bezsens konfliktu, konfliktu, w którym sami walczący nie wiedzieli, o co walczyli, ale przede wszystkim nie wiedzieli, za co umierają. Doskonałą oprawę filmu stanowi świetnie dobrana muzyka, którą tworzą utwory klasycznego rocka. Nad ścieżką dźwiękową czuwała Vivian Kubrick. Douglas Milsome zajął się zdjęciami a nad scenariuszem, oprócz samego Michaela Herra i Gustava Hasforda pracował Kubrick. Reasumując, "Full Metal Jacket" przedstawia nam okrucieństwo i bezsensowną śmierć żołnierzy i tych najbardziej niewinnych – cywili. Pokazuje nam upodlenie człowieka, który, będąc doskonale wyszkoloną maszyną do zabijania, staje się zwierzęciem, a piętno wojny zostaje w nim odciśnięte na zawsze. Tak naprawdę przecież w żadnej wojnie nie ma prawdziwych wygranych. Są tylko przegrani. Gorąco polecam...