Ciekawe, że wspomniałeś akurat o Smarzowskim, bo rzeczywiście podobnie postrzegają świat tzn. wszystko jest beznadziejne i nie ma żadnej nadziei. Jak się okazuje obaj panowie współpracują z tym samym drugim reżyserem Markiem Cydorowiczem, stąd faktycznie jest jakiś punkt zaczepienia pomiędzy ich twórczościami

Smarzowski właśnie zawsze (może poza "Domem złym") jakieś światełko nadziei pozostawia, związane z... miłością :)

Ciekawa recenzja.
Uważam tylko, że do zdań typu: "I przygnębiająco podobny do życia w Polsce" powinno zawsze dodawać się przypis mówiący, że to przeklęci KOMUNIŚCI zrobili z nami i wschodem Europy to, co zrobili - nadali nam taką mentalność... To nie nasza wina :)
Ale powoli zaczynamy z tego wychodzić.

Mentalność musiała być u nas podobna od wieków. Przynajmniej we wschodniej części. Dlatego komunizm, a wcześniej ustrój pańszczyźniany, się dobrze przyjął ...treść

Raczej nie. W okresie np. międzywojennym Polacy byli uważani za jeden z najbardziej otwartych i tolerancyjnych narodów (np. w 1958 r. w Brukseli w zoo na wybiegu była pokazywana afrykańska dziewczynka, podczas gdy u nas w 1944 r. Murzyn - August Agbola - walczył w Powstaniu Warszawskim, a wcześniej pracował w lokalach z jazz'em). Dopiero nieustanna inwigilacja UB, SB do tego ORMO, ZOMO zastraszyła nas i sprawiła, że jesteśmy małostkowi, cwaniakujemy i kombinujemy, zamiast przykładać się np. do pracy w urzędach ;)

Porównywanie takich jednostkowych przypadków nie ma większego sensu. To, że murzyn walczył w PW to jest zdarzenie w kategorii błędu statystycznego. Z drugiej strony można powiedzieć, że czarni walczyli np. we francuskiej armii w 1941 r., że o różnych oddziałach kolonialnych nie wspomnę.
Nie wiem też, za co byli uważani Polacy, ale w tej rzekomo otwartej i tolerancyjnej II RP dochodziło do instytucjonalnej dyskryminacji obywateli pochodzenia żydowskiego czy ukraińskiego, a niechęć do obcych czy cwaniactwo towarzyszy nam znacznie dłużej niż PRL, tak więc Twoja teza jest trochę na wyrost.

II Rzeczpospolita w powszechnej świadomości dzisiejszych Polaków to kompletny mit i prawie zupełna niewiedza o warunkach życia. Nawet nie odnosząc się do oczywistych dyskryminacji narodowościowych, ówczesne warunki egzystencji chłopów to dla wielu (którym jednak zechce się trochę poczytać) szokujące odkrycie.

Pełna zgoda. I sanacja zarządzająca państwem jak folwarkiem (w dodatku nielegalnie przejętym). A potem jej wodzowie zdradzili naród porzucając go w godzinie próby. Jak wielka była to zdrada, widać dobrze dzisiaj, w 2022 r., gdy ukraiński Sługa Narodu cementuje Ukraińców w tragicznym oporze przeciwko ruskim hordom.

Nie porównuj mentalności polskiej do rosyjskiej - kłaniają się braki z historii - Rosjanie od początku swej państwowości do prawie końca XV wieku byli niewolnikami pod panowaniem Azjatów.Zawsze fascynowało mnie pytanie skąd to poddaństwo u Rosjan,ten brak buntu,to godzenie się z losem,brak ducha wolności - dlatego przeczytałam "Historia Rosji" Bazylowa.I jak się okazało to nie carowie byli przyczyną(jak myslałam wcześniej),tylko 5 wieków niewoli srogiego,bezwzględnego niewolnictwa,gdzie życie człowieka nie było nic warte - oni już to mają w genach.

Stereotypy. Po pierwsze- geny to mamy w co najmniej 50-60 % wspólne. 5 wieków niewoli, o których wspominasz, to chyba o kilka za dużo. Mógłbyś podać daty ? Zresztą od kiedy możemy mówić o "Rosjanach"? Pod "panowaniem Azjatów" (co praktycznie sprowadzało się do płacenia trybutu i zależności politycznej) to znajdowała się część późniejszej Rosji- sporo dzisiejszych rosyjskich ziem należało wówczas do Wlk. Ks. Litewskiego, a potem do I RP. A co do braku buntów- to przeczytaj historię choćby XIX wieku- ciągłe spiski wojskowych, ruchy rewolucyjne, terroryzm. Ilu skazanych, zesłanych za wywrotową działalność. Nie wspominając, jak kończyli carowie rosyjscy, ile z nich zmarło śmiercią naturalną. A przede wszystkim kilka rewolucji, w tym najważniejsza Październikowa. Ale fakt- bunty (pomijając jakieś incydentalne i pozbawione szerszych perspektyw i horyzontów rabacje) były zasadniczo obce chłopom pańszczyźnianym, stan ich świadomości politycznej, czy jak się mówiło- klasowej- był żaden. Ale to dotyczy także chłopów z ziem litewskich, polskich, ruskich. Może nie tyle narodowość determinuje postawę, ile przynależność do danej grupy społecznej i sytuacja tej grupy w społeczeństwie względem pozostałych.

No właśnie u Rosjan chyba zawsze tak było.
A i u nas od wieków jest paradygmat życia społecznego polegający na nieustannym okazywaniu wyższości komu się da, często wręcz sportowym upokarzaniu...