Szwejk, zwolniony wcześniej z wojska z powodu notorycznego idiotyzmu, wiedzie spokojny żywot w praskiej dzielnicy Vinohrady, utrzymując się z handlu nierasowymi psami. Lecz w dniu zamachu na arcyksięcia Ferdynanda, do drzwi naszego bohatera stuka Historia... Okazuje się wówczas, że przypomniała sobie o nim administracja cesarstwa austro-węgierskiego, wcielając go na nowo do służby wojskowej. Szwejk, z niezwykłą (z pozoru) gorliwością stosuje się do oficjalnych patriotycznych haseł, kompromitując przy tym ich bezdenną głupotę i powodując nieustanne katastrofy.

Film jest najbardziej znaną ekranizacją pierwszego tomu powieści Jaroslava Haška "Przygody dobrego wojaka Szwejka podczas wojny światowej", będącej antywojenną i antyaustriacką satyrą (ekranizacja drugiego tomu to - "Melduję posłusznie"). Jego głównym bohaterem jest Szwejk - niestroniący od kufla handlarz kradzionymi psami, którego poczciwość osiągnęła takie rozmiary, że urzędowo stwierdzono u niego wrodzony idiotyzm. Gdzie tylko się nie pojawi, spotykają go przezabawne przygody, z których treści wypływają morały piętnujące bezgraniczną głupotę administracji cesarstwa Austro-Węgier.