?Jagodowa miłość? to pierwszy film, który Wong Kar Wai - jeden z najbardziej uznanych reżyserów świata - zrealizował w Hollywood. Opowiedziana przez Wong Kar Wai?a niezwykła historia miłosna wciąga widza jak niezapomniane przygody ?Thelmy i Louise?, serwując mu dawkę emocji porównywaną z ?Bliżej? oraz niesamowitą atmosferę, którą pamiętamy ze ?Spragnionych miłości?. To niezwykłe połączenie zachwyciło już miłośników kina na całym świecie. W rolach głównych występują: nominowani do Oscara Natalie Portman oraz Jude Law, a partnerują im: Rachel Weisz (Oscar za ?Wiernego ogrodnika?), David Strathairn (nominacja do Oscara za ?Good Night & Good Luck?) oraz uważana za największą obecnie gwiazdę pop, wielokrotna zdobywczyni Grammy ? Norah Jones Wong Kar Wai przywraca melodramatowi poetycką świeżość. Tadeusz Sobolewski, Gazeta Wyborcza Magiczny! Time Magazine Norah JonesNorah Jones przenosi tu na ekran wokalny talent do okazywania i ukrywania emocji w odpowiednich momentach. Nadzwyczaj udany występ! The Hollywood Reporter Amerykański debiut Wong Kar Wai?a to wyjątkowa i wzruszająca historia miłosna. Shadows on the Wall
STRESZCZENIE
Elizabeth (Norah Jones), rozczarowana miłością młoda kobieta, pragnąc oderwać się od swego dotychczasowego życia i zapomnieć o złamanym sercu, wyrusza w podróż po Ameryce. Stopniowo rany zaczynają się zabliźniać, a spotkania z obcymi, bardzo różnymi od siebie ludźmi wprowadzają bohaterkę w nowy rozdział życia. Poczynając od uduchowionego, wiecznie zamyślonego właściciela nocnej kafejki (Jude Law) poprzez zdegenerowanego policjanta (David Strathairn) i jego zbuntowaną żonę (Rachel Weisz), a kończąc na pechowej hazardzistce (Natalie Portman), wszyscy pomagają Elizabeth przedefiniować jej spojrzenie na życie, związki i ? ostatecznie ? na nowo określić jej własną tożsamość. Kobieta powoli zaczyna oddalać się od przeszłości, odkrywając dla siebie właściwą drogę, prowadzącą wprost ku prawdziwej miłości.
NA DŁUGO PRZED PODRÓŻĄ
?To zdarzyło się w ciągu jednej nocy.? W taki właśnie sposób słynny reżyser opisuje przygotowania prowadzące do produkcji jego pierwszego anglojęzycznego filmu ? Jagodowa miłość. Choć zdania tego nie należy oczywiście traktować dosłownie, nietrudno zrozumieć, dlaczego Wong Kar Wai tak właśnie postrzega tę kwestię. Produkcja jego poprzedniego filmu, retro-futurystycznego dramatu 2046, trwała aż pięć lat (!). ?W tak długim czasie można zrobić pięć filmów, a ja spędziłem pięć lat na kręceniu jednego? ? mówi reżyser. Początki Jagodowej miłości sięgają 2005 roku, kiedy reżyser przyjechał do Nowego Jorku, szukając inspiracji do innego filmu. Kiedy jednak tamten projekt został porzucony, Wong zdecydował się zrealizować skromniejszy obraz, w rodzaju swoich wcześniejszych, rozgrywających się współcześnie ?podróży filmowych? ? jak Chungking Express, Happy Together czy Upadłe anioły, które były kręcone niemal ?w locie? i wymagały minimalnych przygotowań. Rezygnując z egzotycznych lokalizacji, Wong postanowił zrobić film ? jak sam mówi ? spontaniczny i współczesny. ?Chciałem również przekonać się, jak określone tematy i wątki można przetłumaczyć na język innej kultury i przenieść w inny pejzaż?. Choć spojrzenie reżysera zaprezentowane w Jagodowej miłość tak bardzo odbiega od klimatu 2046, nowy film stanowi jednak dopełnienie chińskiego dzieła. ?2046 to film o czasie, a Jagodowa miłość opowiada o dystansie? ? wyjaśnia Wong. ?Chciałem, aby widoczna była nić łącząca oba te filmy?.
W POSZUKIWANIU OBSADY
Choć Jagodowa miłość wydaje się być pożegnaniem z twórczością znanego nam dotąd Wonga Kar Wai?a, i tutaj można odnaleźć kilka elementów, łączących ten obraz z chińskojęzycznymi produkcjami reżysera. Jednym z nich było wykorzystanie aktorów, którzy zagrali w 2046, Upadłych aniołach czy Dniach szaleństwa. To co jest charakterystyczne dla tego projektu, to właśnie fakt, że obsada skupia bardzo różnorodnych artystów, o rozmaitym zapleczu i specyfice ? od klasycznych wykonawców scenicznych po idoli nastolatek. Jagodowa miłość stanowi kontynuację długiej drogi, która już trzykrotnie doprowadziła reżysera do nominacji do Oscara, przynosząc mu jedną statuetkę i wiele nagród Grammy. Biorąc pod uwagę skłonność reżysera do niekonwencjonalnych wyborów i jego poczucie duchowego pokrewieństwa z muzykami, nie powinno dla nikogo być zaskoczeniem, że główną rolę w Jagodowej miłości powierzył on Norah Jones, będącej dla świata muzyki prawdziwym odkryciem. ?Na początku myślałam, że chodzi mu o muzykę? ? opowiada o wstępnym spotkaniu z Wong Kar Wai?emNorah Jones. ?A on zapytał, czy nie zechciałabym zagrać! Miałam akurat przerwę w koncertach i sporo czasu wolnego. Wiedziałam, że Wong znany jest jako reżyser bardzo niekonwencjonalny. Znałam jego filmy i wydawało mi się po prostu, że to odpowiedni czas, by powiedzieć tak i spróbować czegoś zupełnie innego.? ?W jej wyglądzie jest coś klasycznego i naturalnego zarazem? ? tłumaczy Wong swoją decyzję o obsadzeniu Jones w filmowej roli. ?Chciałem zobaczyć, jak Norah zareaguje na odmienne otoczenie na planie filmowym.? Mając już wokalistkę w ekipie, Wong skontaktował się ze słynną nowojorską specjalistką od obsady, Avy Kaufman (Tajemnica Brokeback Mountain, Capote, Syriana) i poprosił, by pomogła mu znaleźć resztę zespołu. Reżyser wręczył jej listę aktorów, z którymi chciałby pracować, a Kaufman porozumiała się z ich agentami ? mimo tego, że nie było jeszcze wówczas gotowego scenariusza, który mogliby przeczytać. Aktorów przyciągała jednak już sama możliwość współpracy z Wong Kar Wai?em. Wyjaśniając, dlaczego scenariusz nie został ukończony przed rozpoczęciem kompletowania obsady do filmu, reżyser powiedział: ?Uważam, że pisanie scenariusza jest o wiele bardziej sensowne i produktywne, gdy aktorzy zostaną już obsadzeni. To pomaga uczynić postaci i samą historię o wiele bardziej autentyczną.? Warto podkreślić, że decydującym czynnikiem selekcji były nie tylko aktorskie umiejętności kandydatów. Musieli oni wykazać się również elastycznością i zdolnością dopasowania do stylu i rytmu pracy Wong Kar Wai?a, do jego niekonwencjonalnego sposobu realizacji projektów filmowych. Niemal każdego dnia następowały zmiany w scenariuszu, aktorzy musieli radzić sobie z improwizacją i długimi dniami (a także nocami) zdjęciowymi. I ? co najistotniejsze ? reżyser wymagał od swojej ekipy absolutnego zaufania. Po kilku tygodniach negocjacji główne role zostały obsadzone: nominowani do Oscara Jude Law, David Strathairn i Natalie Portman, zdobywczyni nagrody Akademii ? Rachel Weisz i oczywiście Norah Jones. Przejęty kwestią obsady, Wong komentuje: ?Wszyscy aktorzy grający główne role w Jagodowej miłości to ludzie, z którymi bardzo chciałem pracować już od dawna. Jednak przed rozpoczęciem tego projektu nigdy nie było takiej okazji, bo musieliby nauczyć się mówić po chińsku.? Dwukrotnie nominowany do Oscara Jude Law (Wzgórze nadziei,Utalentowany pan Ripley) zagrał Jeremy'ego, uduchowionego samotnika, który prowadzi całonocną kafejkę gdzieś w Nowym Jorku. ?Jude jest kimś, kto ma rzadką cechę ? potrafi połączyć talent z refleksyjnością i doświadczeniem? ? mówi Wong. ?Nie umiałbym wyobrazić sobie nikogo innego w tej roli.? Law, który znał już wcześniej filmy Wonga, docenił zaangażowanie i ciekawość reżysera ? to właśnie wpłynęło na fakt, że tak szybko przyjął ofertę pracy na planie Jagodowej miłości. Wspominając ich pierwszą rozmowę, Law opowiada: ?Wong był w mieście i zapytał, czy moglibyśmy się spotkać. Przedstawił mi swój pomysł na tę postać i ja uznałem go za niezwykle ciekawy. Uścisnęliśmy sobie dłonie, a on powiedział: Świetnie! Zaczynamy w lecie. Zatem, do zobaczenia!? Nominowany do Oscara David Strathairn (Good Night, and Good Luck) odtwarza postać Arniego, zagubionego policjanta, który nie może zdobyć się na to, by pozwolić odejść swej zawiedzionej ich wspólnym życiem żonie. ?David ma w sobie rzadko spotykany dziś w kinie głęboki i jednocześnie bardzo męski spokój? ? mówi Wong. ?Przypomina mi wielkich bohaterów z klasycznego okresu Hollywood, takich jak chociażby Gary Cooper.? Strathairn uważa współpracę z Wongiem za próbę zmierzenia się z czymś nowym i ekscytującym; z kinem posiadającym odmienny, swoisty rytm: ?Jest jak tropiący, zdeterminowany myśliwy, chcący upolować coś, co jest bardziej niż nieuchwytne. Jest w tych poszukiwaniach ogromna wrażliwość i uczucie? ? twierdzi. Nominowana do nagrody Akademii Natalie Portman (Bliżej) bardzo emocjonalnie wspomina chwilę, gdy usłyszała o projekcie: ?Zadzwonił do mnie mój agent i powiedział, że Kar Wai robi nowy film ? nowy film po angielsku! Zawsze mówiłam, że gdyby Kar Wai kręcił cokolwiek po angielsku, to bardzo, bardzo chciałabym, żeby zgodził się mnie zatrudnić, bo jestem wielką fanką jego twórczości. A teraz miałam okazję dołączyć do jego drużyny.? Zainteresowanie Natalie współpracą zostało odwzajemnione przez Wonga. ?Natalie jest jedną z najbardziej utalentowanych i wszechstronnych młodych aktorek, z jakimi można dzisiaj pracować? ? twierdzi reżyser. ?Jednak w tym filmie chciałem zobaczyć ją w nieco innym świetle i pokazać publiczności nową twarz tej dziewczyny.? Jagodowa miłość była pierwszym projektemRachel Weisz od czasu jej nagrodzonej Oscarem dla Najlepszej Aktorki Drugoplanowej roli w Wiernym ogrodniku. ?Zadzwoniła moje agentka i powiedziała, że Wong Kar Wai chciałby pracować ze mną nad projektem, który właśnie rozpoczyna? ? opowiada aktorka. ?Marzyłam, by wystąpić w jego filmie, ale nie sądziłam, że będzie to możliwe, ponieważ nie sądziłam, że kiedykolwiek zrobi film anglojęzyczny.? Weisz dostała rolę prowokującej, zbuntowanej kobiety, która tkwi wewnątrz chorego związku, nie mogąc się z niego wyzwolić. ?Rachel ma niezwykłą, magnetyczną prezencję na ekranie? ? mówi Wong. ?Kryje się w niej jakaś cudowna tajemnica, która przykuwa uwagę widza i sprawia, że śledzi on losy jej postaci z zapartym tchem.?
PODRÓŻ PRZED PODRÓŻĄ
Mimo tego, że Wong dobrze zna amerykańskie metropolie, kręcąc Jagodową miłość zainteresowany był wyborem mniej ?oczywistych? lokalizacji. Zdecydowany, by znaleźć dla swego projektu wyjątkowe miejsca, reżyser wybrał się w trzy oddzielne podróże po Stanach, za każdym razem wędrując z Nowego Jorku do Los Angeles. Do wypraw dołączyli wieloletni współpracownicy Wonga, montażysta i scenograf William Chang oraz operator Darius Khondji. W trakcie tych trzech wycieczek znaleźli setki lokalizacji i wykonali mnóstwo zdjęć. Po powrocie do Nowego Jorku Wong wraz ze swą ekipą produkcyjną przejrzał starannie cały materiał, zawężając listę potencjalnych miejsc. Po porównaniu budżetów wszystkich lokalizacji reżyser podjął ostateczną decyzję ? jako plany zdjęciowe do Jagodowych nocy wybrane zostały Nowy Jork, Memphis, Ely, Las Vegas i Venice Beach. Od tego momentu do rozpoczęcia zdjęć nie upłynął nawet miesiąc.
O PRODUKCJI
Jagodowa miłość została zrealizowana w ciągu siedmiu tygodni. Przygotowania do pracy w każdym mieście trwały przeciętnie dwa tygodnie, a po nakręceniu materiału ekipa przenosiła się na kolejny plan zdjęciowy. Prócz włączenia do zespołu wieloletniego współpracownika, scenografa i montażysty Williama Changa, Wong zaangażował także kilku innych stałych partnerów z Hongkongu i Stanów Zjednoczonych. Wśród nich znaleźli się producent wykonawczy Chan Ye-Cheng (Spragnieni miłości,Happy Together ), producent Jacky Pang Yee Wah (Chungking Express, Spragnieni miłości) oraz producent liniowy Alice Chan (2046, Eros). Mimo ogromnego doświadczenia całej ekipy, realizowanie po raz pierwszy filmu w Stanach, a więc na nowych zasadach (jak np. uzyskiwanie specjalnych pozwoleń na kręcenie w wybranych lokalizacjach), było dla wszystkich olbrzymim wyzwaniem, które jednak wiele ich nauczyło. Znany ze spontaniczności i niezwykłego tempa kręcenia zdjęć Wong szybko odkrył, że ten sposób filmowania jest prawie nieznany w amerykańskiej kinematografii, gdzie dni zdjęciowe są starannie planowane i skrupulatnie przygotowywane. ?W Hongkongu robimy filmy tak, jakby to był rodzinny interes? ? mówi Wong. ?W Ameryce wszystko jest mocno sprofesjonalizowane. Dlatego musiałem tłumaczyć ekipie, że mimo, iż staram się przestrzegać tych reguł, to jednak niektóre rzeczy wolę po prostu robić na swój własny sposób.? Wong był mile zaskoczony tym, że aktorzy są tak otwarci na jego styl pracy. ?Być może moja reputacja reżysera, który pracuje bez gotowego scenariusza, wyprzedziła moją obecność i dlatego aktorzy byli tak dobrze przygotowani na to, co ich czeka i tak doskonale elastyczni? ? mówi reżyser. Wong zwraca również ogromną uwagę na dopracowanie detali. Podczas kręcenia Jagodowej miłości potrafił spędzić cały dzień dopieszczając jakąś scenę albo poświęcić kilka godzin jednemu tylko ujęciu. Na szczęście aktorzy podzielali jego entuzjazm i pieczołowitość. ?Nigdy nic nie było takie samo, każdy kolejny raz oznaczał nowe podejście do problemu, stanowił próbę znalezienia tego czegoś? ? mówi David Strathairn. ?Nie było ani jednej rzeczy, która przydarzyłaby się dwa razy w taki sam sposób. To było bez wątpienia najtrudniejsze zadanie aktorskie, jakie miałem kiedykolwiek do wykonania.? Dla Rachel Weisz najbardziej zaskakującym aspektem pracy z Wongiem było to jak reżyser pomaga aktorom rozwinąć ich postaci. ?Nigdy nie przypuszczałam, że to może wyglądać w taki sposób... Pomysły, jakie miał, były zwięzłe, a zarazem niepowtarzalne. To, w jakim kierunku prowadzi postać, za każdym razem stanowiło zaskoczenie.? ?Nieustannie nowe pomysły i zmiany, zmiany, zmiany? ? opowiada Natalie Portman. ?To była najbardziej ekscytująca sytuacja, w jakiej się kiedykolwiek znalazłam. Z całym tym zespołem niewiarygodnie utalentowanych i pełnych pasji ludzi można było zrobić najlepszą wersję, jaka tylko była możliwa. To była niezwykła współpraca, a odgrywane sceny przepełnione były ogromną spontanicznością.? Po zakończeniu pierwszego etapu realizacji we wrześniu 2006 roku nastąpiła czteromiesięczna przerwa w produkcji, a zdjęcia rozpoczęły się ponownie w Nowym Jorku ? chodziło o uchwycenie romantycznej atmosfery nowojorskiej zimy. Po tygodniu cały materiał był gotowy. Trzy miesiące późnej, na 60. Festiwalu Filmowym w Cannes odbyła się światowa premiera Jagodowej miłości.
PRACA NAD OBRAZEM
Jagodowa miłość to kontynuacja blisko dwudziestoletniej współpracy Wonga z wielokrotnie nagradzanym scenografem i montażystą Williamem Chang. Jako scenograf Chang zdobył międzynarodową sławę za swój wkład w tak urzekające i magnetyczne filmy jak 2046 czy Spragnieni miłości. By zapewnić obrazowi wiarygodność, scenograf przejrzał tysiące zdjęć zrobionych podczas trzech wypraw przez Stany wraz z Wongiem i operatorem ? Dariusem Khondji. Mimo, że używał fotografii jako punktu odniesienia, Chang wprowadził wiele artystycznej swobody do wyjściowego materiału. ?William potrafi uszanować autentyzm, ale nie pozwala, by ograniczył on jego kreatywność? ? mówi Wong. ?Na szczęście jest o wiele bardziej zainteresowany wydobyciem odpowiedniego nastroju sceny niż próbą odtworzenia czegoś, co zobaczył na zdjęciu.? By nadać filmowemu obrazowi szczególny wyraz, Wong zwrócił się do nominowanego do Oscara operatora, Dariusa Khondji. (Siedem, Miasto zaginionych dzieci). Choć Khondji i Wong pracowali już wcześniej razem przy kilku produkcjach telewizyjnych, Jagodowa miłość jest ich pierwszym wspólnym projektem kinowym. Gdy jednak rozpoczęły się zdjęcia, okazało się, że nawet ogromne doświadczenie operatora nie jest dostatecznym przygotowaniem dla nieustannie zmiennego stylu pracy Wonga. ?Nie było żadnej normy? ? mówi Khondji, zapytany o to, jak wyglądał typowy dzień na planie. Wspomina, że niektóre sceny kręcone były bardzo szybko, podczas gdy inne wymagały wielu ujęć oraz różnorodnego i zmiennego sposobu pracy kamery. Mimo tego, pozornie niekonsekwentnego rytmu, Khondji twierdzi, że uważa tę pracę za ?wyzwalającą?, ponieważ kolejne ujęcia kręcone były na bazie minimalnie tylko opracowanej historii i filmowcy bardzo często improwizowali na planie. Chociaż początkową intencją zarówno reżysera, jak i scenografa było, by Jagodowa miłość miała styl filmu niemal dokumentalnego ? używali kamery z ręki i naturalnego oświetlenia, a ekipa była niewielka ? to jednak szybko zmienili swój zamiar i zdjęcia stały się bardziej wystylizowane. By nadać odpowiedni nastrój konkretnej scenie, Wong odtwarzał na planie muzykę. Bo jak twierdzi reżyser: ?Najlepszym sposobem, by kamera złapała rytm, jest muzyka?. Choć Khondji jest wielbicielem twórczości Wonga, był jednak bardzo uważny. ?Musiałem zapomnieć o jego wcześniejszych filmach, które tak dobrze znam. Nie można zacząć pracy myśląc o tym, jak były zrobione poprzednie filmy reżysera. Trzeba po prostu oczyścić umysł z tego wszystkiego, co się wie i pamięta.?
Pobierz aplikację Filmwebu!
Odkryj świat filmu w zasięgu Twojej ręki! Oglądaj, oceniaj i dziel się swoimi ulubionymi produkcjami z przyjaciółmi.