Macunaima to postać z indiańskich legend, będąca wcieleniem mitu istoty ambiwalentnej, poszukującej siebie samej wśród dobra i zła. Macunaima istnieje jednocześnie w przeszłości i w teraźniejszości, w mieście i na wsi, w dżungli nad Amazonką i w spiekocie Południa, na ziemi i w niebie. Jego życie jest pełne chaosu: pławi się w próżniactwie, ale w tym samym czasie walczy z olbrzymami i występuje przeciwko konwencjom społecznym. Urodził się czarny, a nagle staje się białym i do tego rasistą. Jest jednocześnie sentymentalny i cyniczny, naiwny i sprytny, egoistyczny i szczodry. Właściwie pozbawiony jest jakiegokolwiek charakteru. Jest niekonsekwentny, kieruje się impulsami. Nieustannie miota się poszukując własnego "ja". Ten bohater o tysiącu twarzy, jak żaden inny w historii, uosabia Brazylię, kraj-kontynent, zbyt skomplikowany by dać się w jakikolwiek sposób zaszufladkować.

Zgodnie z ogólną tendencją "cinema nôvo" - którego ambicją było stworzenie kinematografii prawdziwie narodowej, służącej aktualnym celom społecznym, a czerpiącej swój artyzm z bogatych tradycji sztuki ludowej brazylijskiej, latynoamerykańskiej i iberyjskiej - reżyser sięgnął po postać z indiańskich legend, stanowiącą wcielenie mitu istoty ambiwalentnej, poszukującej siebie samej wśród dobra i zła. "Macunaima" istnieje jednocześnie w przeszłości i w teraźniejszości, w mieście i na wsi, w dżungli nad Amazonką i w spiekocie Południa, na ziemi i w niebie. Jego życie jest pełne chaosu: pławi się w próżniactwie swoich przodków, ale w tym samym czasie walczy z olbrzymami i występuje przeciwko niektórym konwencjom społecznym. Urodził się czarny, a nagle staje się białym i do tego rasistą. Jest jednocześnie sentymentalny i cyniczny, naiwny i sprytny, egoistyczny i szczodry. Właściwie pozbawiony jest jakiegokolwiek charakteru. Jest niekonsekwentny, kieruje się impulsami. Nieustannie miota się poszukując własnego "ja".

W ubogiej rodzinie w wiosce zwanej Pai da Tocandeira przychodzi na świat chłopiec, któremu dano na imię Macunaima. Chociaż istnieje przesąd, że imię na "M" przynosi pecha... "Niemowlę" jest nietypowe - brzydkie, wykazujące perwersyjną skłonność do lenistwa, egoizmu i wybryków seksualnych. Mając 6 lat nie potrafi jeszcze mówić, przeważnie przygląda się pracy braci i śpi. Ożywia się jedynie na dźwięk słowa "pieniądze". Pewnego dnia znudzony życiem na wsi wyrusza wraz z braćmi do miasta. I wtedy staje się cud... Przechodząc przez rozliczne perypetie i poznając kontrasty świata Macunaima ukazuje Brazylię w tonie mocno oskarżycielskim.