Uwaga!!! SPOILERY!!!!SPOILERY!!!SPOILERY

Panie Grzegorzu,

Teraz, kiedy opadły już emocje, muszę stwierdzić, że Pański długi post mnie ujął. Rzadko się bowiem zdarza, żeby osoby piszące i publikujące (zwłaszcza w internecie) wchodziły w dyskusję publiczną z tymi, którzy ich skrytykowali. Pan to nie tylko zrobił, ale i przyznał się do pomyłek, co bardzo doceniam. Skłoniło mnie to, by być fair, do ujawnienia poniżej swojej tożsamości. Zarazem, nie z wszystkimi Pan uwagami się zgadzam, co w miłej tym razem atmosferze, postaram się wykazać.
Nie jestem osobą z tzw. branży filmowej. Jestem przede wszystkim teoretykiem kina oraz, czasami dziennikarzem, który o nim pisze. Do jednego z filmów, właśnie do „Mojej nowej drogi”, pomagałem pisać scenariusz oraz czyniłem konsultację politologiczną (z wykształcenia jestem politologiem, choć moja praca naukowa dotyczy kina). I to na tym filmie, już otwarcie, chciałbym się skupić. Nie będę oczywiście zabierał głosu w sprawach „podobania się” (tu każdy jest władcą absolutnym na swoim podwórku), ale odniósłbym się ponownie do kwestii merytorycznych.
Wydaje się, że film „Moja nowa droga” to lekka komedyjka z młodymi taplającym się w fontannie. Ale każdy kto należy do tzw. pokolenia 30-latków (jak większość twórców tego filmu), a więc osób, których dzieciństwo przypadało na PRL, a wiek dorosły już na wolną Polskę, bez trudu dostrzeże tam pewne odniesienia do doświadczeń swoich oraz rodziców. Forma komedii wzięła się stąd, że konfrontacje te są często groteskowe. Chodziło o to, żeby, przy okazji, nie popadać po raz kolejny w tzw. „polski dół”. Styl ten jednak, jak mniemam, sprawił, że wiele osób nie wychwytuje albo mylnie odczytuje tzw. niuanse, które są tu niezwykle istotne.
Pyta Pan, gdzie jest zaangażowanie w tym filmie? Otóż w tym, że młoda niezależna reżyserka nie wydaje tych pieniędzy na zabawę, a na swój film, który poświęca konsumpcjonizmowi i jego krytyce. Jej praca w kasynie to zbieranie dokumentacji do swojej twórczej pracy, a nie robota docelowa. Na początku filmu widzimy ją, jak stara się to czynić beznamiętnie, jak obserwator neutralny, z daleka, ukrytą w muszce kamerą. Tak też rozmawia ze swoim chłopakiem. „Ci Japończycy tak marnotrawią kasę”. I w pewnym momencie zdaje sobie sprawę, że sama jest częścią mechanizmów konsumpcyjnych i że nie może być tylko neutralna, że musi poczuć „jak to jest”. To oczywiście figura metaforyczna, bo przecież nie zachęcamy nikogo do szastania pieniędzmi, ale z drugiej strony każdemu młodemu twórcy wiadomo, że jest w stanie ponosić różne wyrzeczenia, by zrobić rzecz wiarygodną i ambitną. Taka jest właśnie Alina. I to dlatego patrzy na końcu w kamerę. To jest właśnie ów autotematyzm. Jak Filip Mosz u Kieślowskiego zdaje sobie sprawę, że jest częścią świata, o którym opowiada. To pokazanie, że każde krytykowanie mainstreamu jest dzisiaj, NIESTETY, jeżeli ma być głosem słyszalnym, prezentowanie mniej lub bardziej poprzez ten mainstream. Nasi bohaterowie nie są więc zaangażowani do końca, a my staramy się dać diagnozę „dlaczego”, pokazać te ograniczenia, wskazać sytuacyjne i historyczne uwikłania, a nie robić z nich „Don Kiszotów”.
Zarazem chcieliśmy pokazać bohaterów, którzy nawet jeżeli się miotają, to jednak wiedzą mniej więcej, jaką chcą iść drogą. I nie jest nią na pewno palenie trawki (stąd moje oburzenie) ani totalny nihilizm, jak u wielu innych twórców młodego polskiego kina. Nie są idealni w swoich wyborach, ale, że tak powiem, są na drodze do zaangażowania. Wykonali pierwszy krok. Ale jak będzie nie wiemy. Dlatego, nie wiadomo, jaki wpadł numerek w ruletce, ale wiadomo, że postawili na „13”, co symbolicznie zrywa połączenie z mentalnością rodziców.
I jeszcze to nieszczęsne taplanie się w fontannie. Tu chodziło o to, żeby pokazać, że nasi bohaterowie się kochają od początku do końca. Ich miłość nie jest w filmie problemem. Dlatego przerwane zaręczyny ich nie poróżnią. Ale dlatego też, rodzice i dzieci będą pod koniec filmu osobno. Historia czyni jednak zbyt duże podziały.
Nie musi się Pan zgodzić z tymi uwagami, ale skoro już chociaż zgodziliśmy się co do tego, że nie było palenia trawki, to myślę, że uczciwie będzie zmienić przynajmniej to w Pańskim opisie. A może i do innych spraw, przy kolejnym obejrzeniu, się Pan przekona.

Panie Grzegorzu, tak jak powiedziałem nie jestem człowiekiem z branży. Jako przede wszystkim pasjonat, także polskiego kina, obserwuję, ostatnio także bardziej od środka, wiele zdarzeń, które mają w nim miejsce. Proszę mi wierzyć, że paradoksalnie, sytuacja młodych reżyserów po szkołach, często jest niezwykle podobna do twórców offowych, którzy tak Pan gloryfikuje. Chodzą od producenta do producenta, wysyłają scenariusze, których często nikt nie chce czytać, dorabiają po serialach itp. Często zresztą zaczynali od offu. To nie jest łatwa praca. Ale ci, którzy kochają kino nie użalają się i robią swoje. Bo innej drogi nie ma. Dlatego proszę być ostrożnym na przyszłość z wielkimi podsumowaniami polskiego kina. Ja też staram się tego nie robić, bo za bardzo jestem uwikłany w kontekst własnych czasów. I tak naprawdę ciągle jestem zbyt mało doświadczony, przede wszystkim życiowo. Spojrzenie z dystansu, często pokazuje, że nie jest aż tak źle. Poszczególne „trzydziestki” nie są oczywiście jakieś wspaniale. Nawet we „własnej” „Mojej nowej drodze” widzę, że niektóre rzeczy można było zrobić lepiej. Ale ten program jest po to, by otworzyć drogę do pełnometrażowego debiutu. I chociażby z tego powodu nie warto uderzać w tych, którzy dopiero wchodzą w profesjonalny świat kina i warto dać im trochę większy kredyt zaufania. Zwłaszcza, że jutro to Pan może być w tej samej sytuacji.

Proponuję zamknąć dyskusję na forum, żeby nie przytłoczyć innych J . Jeżeli chciałby Pan jednak dalej ze mną korespondować służę chętnie mailem – kamink@o2.pl


Pozdrawiam,
Kamil Minkner

Nieprawdopodobne :))) Film będący ćwiczeniem studenta reżyserii (bo chyba nie inaczej ?) do debiutu zasłużył na dziesiątki zdań komentarza :) Podziwiam, panowie...