Gorzka ironia o losach Górnoślązaków w XX wieku oraz genialne studium umysłu nas samych. Film o ludziach, którzy chcą zostać we własnym Heimacie i z racji przetrwania zmuszeni są do dostosowania się do istniejącej rzeczywistości, czyli do szwejkowania. Stąd też: dobrowolne zgłoszenie się do Wehrmachtu, powrót z Armią Czerwoną, Przynależność do SB. Pamiętam scenę, w której dzieci tzw. repatriantów ze wschodu mówią między sobą "Kostuś', ta nie baw się z nim, taż to jist Szwab" na co bajtel śląski odpowiada "... a mój tata jest w SB i zaroz bydziecie mieli Szwaba" (cytat niedokładny). Niestety powojenna dyskryminacja i dewastacja Śląska zmusza jego mieszkańców do wyjazdu do Niemiec. W familokach zostaje tylko "tania siła robocza" (świetna kreacja Pazury mówiącego łamaną Śląszczyzną) sprowadzona z różnych części Polski, w których była przeznaczona "do wyrzucenia" oraz zakorzeniony syn głównego bohatera. Poza tym kabaretowa dwulicowość, w której nie można dopatrzeć się jakiegokolwiek zhańbienia się. Bohater grany przez Starszego Lubaszenkę należy do różnych organizacji, lecz nikomu krzywdy nie robi. Nawet staje w obronie własnej rodziny jako czerwonoarmista.