Historia młodości Anny Henryki Pustowójtówny, późniejszej bohaterki Powstania Styczniowego. Wśród młodzieńczych romansów trwa spór, miedzy ojcem Anny rosyjskim generałem, a jej babką polską szlachcianką, o to czy dziewczyna będzie Polką czy Rosjanką. Do "mądrego" wyboru namawia Annę jej brat, który robi karierę w carskiej armii.