dojrzałego widza. Rozkosz melancholii, tęsknota za czymś co przemija, refleksja nad życiem – to główne moje doświadczenia przy oglądaniu tego arcydzieła, w urokliwej atmosferze która emanuje niemal z każdej sceny tego filmu doskonale przemyślanej, a nastrój tworzony jest nie tylko za pomocą znakomitej muzyki, gra na skrzypcach, pięknych plenerów gasnącego lata, ale też tworzony jest w strojach, meblach, czy drobiazgach wnętrza, grający stary zegar, czy wóz z sianem – pojawił się tylko na moment ale w tej atmosferze przywołał mi zapach siana z dzieciństwa.
To wszystko sprawia że mimo powolnej akcji film nie dłuży się ani przez chwilę – ten nastrój wciąga. W obrazach tego dzieła nie ma słabych miejsc, wszystko jest celowe w najdrobniejszych szczegółach, gesty wykonane i niewykonane, powolny rytm, niedopowiedziane słowa i ta gra, którą prowadzi Wiktor z własnym życiem w poszukiwaniu straconego czasu, z kobietami stojącymi na jego drodze, gra dojrzałości i młodości, wspomnień i rzeczywistości, życia i śmierci. No i oczywiście idealnie dobrane aktorki i ich znakomite role.
W mojej młodości kiedy film wchodził na ekrany kin nie potrafiłem jednak w pełni docenić mistrzowskiej reżyserii tego dzieła (uważałem go wówczas tylko jako dobry film), jego wszystkie subtelności zauważyłem dopiero teraz jako już dojrzały widz – na przykład scena w której dwie bohaterki jedzą ser z miodem i tak rozmawiają z mężczyzną, jakby w ogóle nie brały go pod uwagę, czy też konfrontacja Wiktora z młodością w znakomitej scenie wyprawy na polowanie kaczek.
Wrażenie jakbyśmy odgrzebywali w sobie coś dawnego, coś z młodości, coś lepszego coś piękniejszego można jednak tylko doświadczyć z perspektywy lat.