PILINHA: {__webCacheId=filmBasicInfo_pl_PL, __webCacheKey=31654}
8,1 31 394
oceny
8,1 10 1 31394
8,8 32
oceny krytyków
Persona
powrót do forum filmu Persona

Interpretacje

ocenił(a) film na 8

W trakcie prób poskładania do całości arcydzieła jakim jest "Persona" napotkałem takie o to interpretacje:

SYMBOLICZNA WYMIANA OSOBOWOŚCI:
Pierwsza i ostatnia sekwencja filmu to obraz lampy łukowej w (tradycyjnym) projektorze filmowym. Lampa rozbłyska i taśma zaczyna się przewijać, z chaotycznych kadrów powstaje narracja. Na końcu Persony spójny ruch obrazów staje się chaotyczny, taśma zamiera, lampa projektora gaśnie. Sceny te, perfekcyjnie nakręcone przez operatora Svena Nykvista, tworzą klamrę filmu. Pomiędzy nimi toczy się opowieść fabularna o aktorce i pielęgniarce. Podczas przedstawienia teatralnego Elisabet Vogler przestaje się odzywać i zapada w coś w rodzaju transu. Nie wiadomo jaka jest przyczyna tego stanu. Z medycznego punktu widzenia aktorce nic nie dolega. Do opieki nad nią zostaje skierowana młodziutka i nieco naiwna pielęgniarka Alma. Próbuje ona nawiązać kontakt z milczącą kobietą. Otwiera się przed nią emocjonalnie, odkrywa swoje uczucia, wyznaje wstydliwe zdarzenia z przeszłości... Czuje się bezpieczna w tych zwierzeniach, nie spodziewając się, by dotknięta ciężką depresją aktorka mogła ją skrzywdzić. Sytuacja się zmienia gdy w ręce Almy trafia list aktorki do lekarki, w którym została ironicznie opisana. Pielęgniarka czuje się zdradzona i wykorzystana. Elżbieta odzyska siły, powróci do męża i pracy. W domku pozostanie Alma – wewnętrznie rozbita, bez zgody na samą siebie. Dźwigając walizkę Alma wsiądzie do powrotnego autobusu w takim stanie wewnętrznym, w jakim przedtem znajdowała się pani Vogler. Doszło do symbolicznej wymiany osobowości, ale to tylko jedna z licznych interpretacji.

PERSONA:
A co jeśli Elisabet i Alma to jedna osoba? Mąż przecież nie pomylił by żony z inną kobietą, nawet z bardzo podobną do niej. Do takiego wniosku można dojść analizując film na trzy (może i więcej) sposoby. Pierwszy sugeruje sam Ingmar Bergman poprzez tytuł. Zgodnie z teorią szwajcarskiego psychologa Carl Gustav Jung "persona" to maska wytworzona na potrzeby świata zewnętrznego. Jest podyktowana wymaganiami innych ludzi. Aktorka, której całe życie zawodowe, ale również prywatne było budowane na przeświadczeniu, że "tak trzeba" w końcu nie wytrzymała i powiedziała dość. Odrzuciła wszystkie dotychczasowe persony i jest na etapie kształtowania nowej, ale nie na potrzeby otaczającego świata tylko własne. Tą personą jest pielęgniarka. Nie ma ona wyrzutów sumienia związanych ze zdradą męża. Nie dręczy ją myśl o porzuconym synu (chłopiec z początku filmu), ponieważ wyparła jego istnienie. Gdy nowa maska jest już gotowa do samodzielnego funkcjonowania atakuje poprzednią i zajmuje jej miejsce. Sam atak wydaje się o tyle istotny, że pielęgniarka może dzięki niemu wyprzeć niechciane zdarzenia, emocje, pragnienia (w szczególności te związane z synem). Od tego momentu jest ona gotowa zaprezentować się światu zewnętrznemu czego ilustracją są ostatnie sceny filmu. Taka interpretacja przedstawia postać lekarza prowadzącego jako przyjaciółki aktorki, która od samego początku wie co się dzieje w głowie Elizabet. Proponuje jej wyjazd na odludzie, aby w spokoju mogła ona ukształtować swoją nową personę. Przy takim odbiorze klamra łącząca początek z końcem sugeruje oglądanie psychoanalitycznego filmu o personach. Ingmar Bergman pokazuje, że jeśli chce się normalnie egzystować w społeczeństwie to trzeba przybierać różne maski. Te maski narzucane są nam przez system społeczny. My możemy się godzić na taki stan rzeczy, albo i nie pozostając odrzuconymi. Kompromis jest osiągany jedynie wtedy gdy pasują nam nasze narzucone role.

ROZDWOJENIE JAŹNI:
Bez wątpienia jedną z ciekawszych teorii dotyczących filmu jest odebranie go jako obrazu o kobiecie cierpiącej na rozdwojenie jaźni. Elisabet i Alma to dwie osobowości jednej osoby, a cały film jest próbą psychoanalizy ich walki.
W życiu kobiety targane przez namiętności, lęki i wstręty dochodzi do konfliktu między Id i Ego, czyli między prawdziwą naturą, która jest zakorzeniona w podświadomości, a świadomością uformowaną przez normy społeczne. Id jest reprezentowane przez aktorkę. Chce sie ona oderwać od całej hipokryzji, gry słów i obłudy w relacjach międzyludzkich. Z kolei pielęgniarka to Ego. Odczuwa obowiązek podążania wyznaczoną ścieżką, kochania męża i wychowania syna. Klamra podobnie jak w poprzedniej interpretacji oznacza film, a pojawiające się losowe obrazy to stan umysłu, w którym toczy się walka. Przyczyną całego konfliktu jest przepaść między tym co kobieta chce, a co musi. Z listu napisanego przez Elisabet wynika, że śmieszy ją idealizm Almy i jej przywiązanie do ścieżki życiowej, którą sobie wybrała, a z której przecież zbacza. Jednak scena z mężem pokazuje, że kobieta wciąż kocha swojego partnera. To podświadomość - Elisabet podpowiadała świadomości - Almie, by do niego wrócić. Kobieta uzmysławia sobie fakt, że zawsze była aktorką. Nie tylko w teatrze, ale i w życiu prywatnym. Zawsze odgrywała jakąś rolę. Po całej tej walce nie ma nic do powiedzenia. Ostatecznie postanawia porzucić to wszystko i żyć zgodnie ze swoją naturą, postanawia zamilknąć. Na taką interpretację również wskazuje tytuł, ponieważ "persona" to w języku łacińskim osoba, jedna osoba.

SZARA STREFA:
Trzecia interpretacja zakładającą, że w "Personie" mamy do czynienia z jedną osobą podobnie jak dwie poprzednie również dotyczy psychologii, tym razem szarej strefy. Podobnie jak w przypadku dwojakiej osobowości tak i tu główna bohaterka jest rozdarta między tym kim powinna być i tym kim chce być. Obecnie jest na takim etapie życia, że musi w spokoju podsumować wszystko to co zrobiła i to czego nie zrobiła. I tu pojawia się szara strefa. Stanowi ją to wszystko co z różnych powodów nie zostało wybrane, mimo sporych chęci wybrania. Tą szarą strefą jest pielęgniarka. Kobieta pożądała przygodnego seksu o czym świadczy opowiadane wydarzenie na plaży, ale nigdy na taki się nie odważyła. Nie chciała dziecka, a je ma itd. W trakcie tej próby przeanalizowania swojego życia, bohaterka którą jest Elizabet godzi się sama ze sobą, a ponieważ to zagraża Almie, ta ją atakuje. Ostatecznie kobieta wewnętrznie się jednoczy. Aktorka i Alma stają się jednością.

Z pewnością znajdzie się jeszcze kilka innych :)

Pobierz aplikację Filmwebu!

Odkryj świat filmu w zasięgu Twojej ręki! Oglądaj, oceniaj i dziel się swoimi ulubionymi produkcjami z przyjaciółmi.
phones