Z cyklu: Buñuel uczy. W tym odcinku hiszpański reżyser wyrwał z historii chrześcijaństwa Szymona ascetę i rzucił go na słup – tam pustelnik znów miał opowiedzieć ludziom, jak to jest znaleźć się bliżej Boga. Buñuel w jednym ze swych pierwszych dzieł uczynił z siebie diabła – był manipulatorem, przebiegłą postacią zza sceny, która pociąga za sznurki, nie ukazując swej twarzy. Jak skrzętnie to uknuł: dał Słupownikowi wychudzone ciało, dał mu głos, zgromadził wokół niego publiczność i postawił go tam, gdzie myślał, że jest – blisko Boga. Wreszcie pozwolił mu być sobą, ekstremalnym ascetą. Zadrwił w ten sposób z życia pokutników, ich wizji Boga, który pragnąłby liczyć w nieskończoność cierpiętników odmawiających takich mecyi jak chleb czy ser.

Jednocześnie Buñuel uczy pokory i skromności. Sadza Szymona na słupie i pokazuje palcem – to jest człowiek, który nie ma nic, a jednak zachowuje się, jakby miał wszystko. W świecie zachcianek, żądz i rzeczy warto czasami wleźć na słup i posiedzieć tam, ile trzeba, zgodnie z sumieniem.

Warto też zwrócić uwagę na postawę ludzi, szczególnie mężczyzny, który doznał cudu (odrosły mu ręce), i jego żony. Nie ucieszyli się, nie podziękowali. Pierwsza rzecz, do której mężczyzna użył nowej dłoni, było pchnięcie dziecka; żona natomiast czepiła się takich przyziemnych spraw jak ogródek. I Buñuel znów uczy: za dużo wymagamy, obok rzeczy niezwykłych przechodzimy bez refleksji, nie jesteśmy wdzięczni za to, co mamy.

Zakończenie potraktowałem jako dosłowny skok w przyszłość. Mniej spokojną, pozbawioną myślicieli takich jak Słupnik. Kto poświęci całe życie na modlitwie na słupie, skale, pustyni, piwnicy...? Współczesny Słupnik nie odważyłby się na taki krok; nawet by o tym nie pomyślał. Współczesny Słupnik jest sceptycznie nastawiony do głośnej muzyki, przez którą nie można ułożyć w sensowny sposób myśli. Podchodzi do niej z rezerwą, nie ufa niczemu, co się wokół niego dzieje. A jednak współczesny Słupnik nigdy nie będzie tak silny jak Słupnik z V wieku. Ma swoje zachcianki (papierosy, alkohol) i korzysta z nich.

Reżyser kpi ze skrajnych postaw: odmawiających wszystkiego ascetów i bezmyślnie poddających się wszystkim rozrywkom ludzi. Współczesny Słupnik zdaje się znać złoty środek, umiar. Wie co, ile i jak można, chociaż musi z tym walczyć – przez całe życie – bo za wroga ma nie tylko swoje myśli, które koniec końców zawsze zmierzają ku pokusom, ale też szalone środowisko, w którym żyje. Jak zachować racjonalność w świecie, w którym wszyscy nie znają umiaru?

Takie rozważania zaraz po seansie.