Wśród mieszkańców małego, nadwiślańskiego miasteczka krążą legendy o zaginionych w czasie wojny skarbach dziedzica. Sprawę chce wyjaśnić młody pracownik muzeum, Tomasz, którego o skarbach powiadomił prowadzący w okolicy wykopaliska archeologiczne prof. Opałko. Milicja całą sprawę traktuje z przymrużeniem oka, Tomasz postanawia więc rozwikłać ją na własną rękę. W czasie wędrówek po bunkrach zauważa, że podąża za nim dziewczyna, z którą zetknał się już na drodze do miasteczka. Okazuje się, że jest to asystentka profesora, zwana "magister Zaliczka". Tomasz zaprzyjaźnia się z trójką harcerzy, którzy pomagać mu będą w poszukiwaniach. Razem wpadają na trop szajki, chcącej zagarnąć skarby. Profesor Opałko na podstawie znalezionej na wyspie czaszki rekonstruuje twarz jej właściciela, a komendant rozpoznaje w niej Gabrysiaka, zaufanego człowieka dziedzica, który zaginął w nie wyjaśnionych okolicznościach. Kto jest jego zabójcą?

Do małego miasteczka przyjeżdża młody pracownik muzeum - Tomasz, dysponujący pokracznym, ale nader sprawnym samochodem. Został ściągnięty przez prowadzącego wykopaliska profesora Opałko. Ponoć w okolicy znajdują się skarby byłego dziedzica. Tomasz poszukuje ich na własną rękę, ale śledzony jest przez asystentkę Opałki, zwaną "Zaliczką". Wraz z trójką harcerzy wpada na trop szajki usiłującej zagarnąć zbiory, wyjaśnia przyczyny śmierci zaufanego przyjaciela dziedzica-Kolasy. Szefem szajki okazuje się fotograf Karol. W ostatniej chwili Tomasz, harcerze i "Zaliczka" krzyżują jego plany. Zbiory trafiają do muzeum; Tomasz i "Zaliczka" ruszają na spotkanie kolejnej przygody. Cykl powieści Nienackiego o panu Samochodziku był udaną próbą wykreowania młodzieżowego bohatera pozytywnego.

Do położonej nad Wisłą miejscowości przybywa Tomasz, tajemniczy mężczyzna poruszający się zabawnym, staroświeckim samochodem. Zaczyna prowadzić śledztwo odnośnie zaginionych w czasie wojny zbiorów miejscowego dziedzica, czym wzbudza nieufność ślicznej antropolożki Zaliczki. Tomasz, będący w rzeczywistości pracownikiem muzeum, podejrzewa, że ukryte na samotnej wyspie skarby mogą paść łupem złodziei. Wobec lekceważenia ze strony milicji detektyw-amator próbuje samodzielnie przeszkodzić bandytom. Po swojej stronie ma trzech bystrych harcerzy, początkowo niechętną mu Zaliczkę oraz swój samochód, który okazuje się unikalną amfibią o wielkich możliwościach.