20. MDAG online. Redakcja Filmwebu poleca najciekawsze dokumenty

Dlaczego amerykańscy ewangelicy są największymi sojusznikami Izraela? Czemu tak zażarcie walczą o to, by Jerozolima stała się stolicą państwa żydowskiego? Czy wsparcie to wypływa z dobroci serca? A może kryją się za tym inne, apokaliptyczne pragnienia? Dokument Tonje Hessen Schei to fascynujący obraz amerykańskiego religijnego fundamentalizmu, który w sojuszu z polityką i biznesem kształtuje rzeczywistość ludzi oddalonych od Stanów Zjednoczonych o tysiące kilometrów.

Zdjęcia i filmy – dziś nie wyobrażamy sobie życia bez nich. Towarzyszą nam jako rozrywka, w mediach społecznościowych, informują nas o świecie. Aż trudno sobie wyobrazić, że jest to w miarę nowy wynalazek. W tym dokumencie poznamy jego barwną historię. Twórcy przybliżają nam też różne sposoby wykorzystania zdjęć i wideo w dzisiejszym świecie. To przewrotna opowieść, w której humor miesza się z trwogą. Dokładnie tak samo, jak zabawne filmiki z social mediów z przerażającymi obrazami w materiałach newsowych.

Nic nie porusza mnie bardziej niż wrażliwość dziecka, które odkrywa świat. I nic nie boli mnie bardziej, kiedy zostaje ona zniszczona – mówi reżyser Guy Davidi. W "Niewinności" autor "5 rozbitych kamer" zabiera nas do Izraela. Obywatele tego państwa – zarówno mężczyźni, jak i kobiety – muszą odbyć obowiązkową służbę wojskową. Davidi przygląda się grupie młodych ludzi, którzy otwarcie sprzeciwiają się temu zwyczajowi, nie mają jednak zbyt wielkiego wyboru. Zestawiając nagrania z domowych archiwów z nagraniami z koszar, reżyser tworzy poruszającą historię o społecznych kosztach militaryzacji społeczeństwa.

Myśląc o buddyjskim mnichu, wyobrażamy sobie raczej osobę pogrążoną w medytacyjnej ciszy niż miłośnika heavy metalu. Ryushin z wdziękiem łamie stereotypy. Przynależność do sekty, której członkowie praktykują akty ekstremalnej fizycznej wytrzymałości, nie przeszkadza mu w delektowaniu się słodyczami i korzystaniu z modnych gadżetów. Jako jedyny godzi się też porozmawiać z reżyserem Ahsenem Nadeemem. Efektem ich nieoczekiwanej przyjaźni jest właśnie nagrodzony na 20. edycji MDAG za najlepszy debiut film "A wrony są białe". W tej pełnej humoru opowieści znajdziecie odpowiedzi na nurtujące Was pytania o sens życia.

Po "Love Express. Zaginięciu Waleriana Borowczyka" i "Ucieczce na Srebrny Glob", które w 2018 i 2021 roku zostały uhonorowane Nosami Chopina, Kuba Mikurda powraca na MDAG. "Solaris mon amour" to jednak film zupełnie inny. Choć kino pozostaje w kręgu zainteresowań autora, jest ono nie tyle tematem, co medium. Za jego pomocą opowiada nową, oryginalną – a przy tym szalenie osobistą – historię. Montując materiały archiwalne łódzkiej Wytwórni Filmów Oświatowych, wydobywa z nich nowe znaczenia. Trzyma się wprawdzie narracji "Solaris" Stanisława Lema, ale jednocześnie udaje mu się stworzyć film działający jak test Rorschacha – każdy może w nim zobaczyć coś innego. Jeśli lubicie filmowe eksperymenty, to dla Was pozycja obowiązkowa.

Odwiedziliście "Lombard", pora zawitać do "Kiosku". Dokument Daniela Stopy łączy z zeszłorocznym zwycięzcą Millenium Docs Against Gravity m.in. osoba operatora, Stanisława Cuskego. Podobny jest też pomysł, by podejrzeć, jak życie przecieka do przestrzeni pracy. W "Kiosku" jest to jednak dużo bardziej intymna przestrzeń: mniejszy jest metraż tytułowego kiosku z gazetami, krótszy jest metraż filmu (40 minut). Oglądana z takiego bliska, niemal na wyciągnięcie ręki, codzienność dwóch bohaterek, rośnie jednak w oku kamery. "Kiosk" to bowiem przejmująca opowieść o kobiecej przyjaźni i kobiecej solidarności.

Ten film to gratka dla fanów autora "Imienia róży" oraz "Wahadła Foucaulta". Włoski dokumentalista Davide Ferrario zaprasza widzów w podróż po tytułowym księgozbiorze, który ponoć już ćwierć wieku temu liczył ponad 30 tysięcy egzemplarzy. Literacka podróż staje się okazją do stworzenia wnikliwego portretu Umberta Eco, jednego z najważniejszych pisarzy XX wieku. Jak czytamy w naszej recenzji: choć dostajemy dokument spełniający standardy bibliofilskiego porno, z celebracją opasłych woluminów sprzed wieków i odyseją po najciekawszych architektonicznie bibliotekach świata, film o czytaniu nie przesłania atrakcyjności obcowania z kulturą w jej lżejszych odmianach (...) reżyser przekonuje, że intelektualne ambicje nie wykluczają grzesznych przyjemności. Podejmuje jednocześnie – w wyrywkowej, aforystycznej postaci, rzecz jasna – tematy godne dłuższego namysłu, które przewijały się w szeroko zakrojonej działalności intelektualnej tytułowego myśliciela.

Nominowany do Oscara dokument Raoula Pecka był jednym z większych hitów festiwalu Millennium Docs Against Gravity w 2017 roku. Wykorzystując niepublikowane dotąd fragmenty niedokończonej książki Jamesa Baldwina, słynnego afroamerykańskiego powieściopisarza i eseisty, a także bogaty materiał archiwalnych filmów i zdjęć, reżyser opowiada historię segregacji rasowej, prześladowań i walki o prawa Afroamerykanów w USA. Jak pisał nasz zachwycony recenzent: "Nie jestem twoim murzynem" odwala więc kawał naprawdę ważnej roboty – przekłada filozofię Baldwina na język obrazu i dodatkowo spina współczesnym kontekstem. Unika wielkich słów, stawia na subiektywną perspektywę, ale jeśli trzeba, pokazuje aktualność, przeoraną konfliktami rasowymi Amerykę.