Stanisław Grzesiuk

Stanisław Grzesiuk uznawany jest za barda warszawskiej ulicy oraz popularyzatora przedwojennego folkloru stolicy. Wykonywał uliczne pieśni warszawskie, grał na bandżoli i mandolinie, pisał książki. Jego twórczość inspirowała między innymi takich współczesnych wykonawców jak Maleńczuk, Waglewski czy Staszczyk.

Grzesiuk urodził się 6 maja 1918 roku w Małkowie koło Chełma Lubelskiego, ale dzieciństwo i młodość spędził na warszawskim Czerniakowie, dzielnicy, która przed wojną owiana była złą sławą. Dorastał w biednej robotniczej rodzinie, czas wolny spędzając na ulicy wśród osób o złej reputacji.

W trakcie drugiej wojny światowej Grzesiuk zaangażował się w walkę z niemieckim okupantem, współpracując z podziemnymi polskimi siłami zbrojnymi na terenie Warszawy. Za swoją działalność oraz posiadanie broni był poszukiwany przez Gestapo. Został aresztowany w trakcie łapanki i zesłany na roboty przymusowe do Niemiec.

W kwietniu 1940 roku został zesłany do obozu koncentracyjnego w Dachau za pobicie niemieckiego gospodarza, u którego pracował i próbę ucieczki. W Dachau spędził cztery miesiące, po czym został przeniesiony do obozu Mauthausen-Gusen, gdzie przebywał do końca wojny, czyli do 5 maja 1945 roku.

Po wojnie Grzesiuk wrócił do Warszawy. Założył rodzinę i zaangażował się w życie społeczne i polityczne, popierając ustrój PRL-u. W 1947 roku zaczął chorować na gruźlicę i zmagał się z nią do końca życia.

W latach pięćdziesiątych Grzesiuk zaistniał jako pisarz, autor książki "Pięć lat kacetu", w której opisał swoje przeżycia z pobytu w obozach koncentracyjnych. Książka ta szybko przyniosła mu sławę i w 1961 roku ukazała się druga część jego biografii, zatytułowana "Boso, ale w ostrogach". Grzesiuk opisywał w niej swoje życie w przedwojennej warszawie w barwny sposób, oddając klimat ówczesnego Czerniakowa. Książka ta została zaadaptowana przez Barbarę Borys-Damięcką pod tytułem "Ballada czerniakowska" i wystawiona jako sztuka teatralna w reżyserii Tadeusza Wiśniewskiego.

W 1959 roku Grzesiuk wystąpił w programie telewizyjnym Tele-Echo. Rok później wystąpił w dwóch audycjach radiowych z cyklu "Na warszawskiej fali", podczas których po raz pierwszy zarejestrowano nagrania jego piosenek. W 1961 roku w tygodniku "Stolica" ukazał się wywiad z Grzesiukiem zatytułowany "Czerniaków moja młodość". W 1962 roku Grzesiku wystąpił w czterech audycjach Teatru Polskiego Radia i wziął udział w kilku "Podwieczorkach przy mikrofonie", w których opowiadał o życiu w przedwojennej stolicy i śpiewał warszawskie piosenki z tamtych czasów.

Stanisław Grzesiuk zmarł 21 stycznia 1963 roku. Przyczyną śmierci była gruźlica. Rok później wydano trzecią, stanowiącą ostatnią część jego autobiografii, książkę "Na marginesie życia". Autor opisywał w niej swoje zmagania z chorobą.

W 2004 roku Alex Kłoś i Mateusz Szlachtycz zrobili film dokumentalny o życiu i twórczości Stanisława Grzesiuka, zatytułowany "Grzesiuk, chłopak z ferajny".

Pobierz aplikację Filmwebu!

Odkryj świat filmu w zasięgu Twojej ręki! Oglądaj, oceniaj i dziel się swoimi ulubionymi produkcjami z przyjaciółmi.
phones