Recenzja filmu

Zagadka nieśmiertelności (1983)

"Zagadka nieśmiertelności" to film niezwykły, przepełniony pulsującym z ekranu klimatem, stylem i pięknem. Opowiada on o wiecznej wampirzycy - Miriam Blaylock, która od tysiącleci żyje w ciągłym głodzie - głodzie krwi, piękna, sztuki i... bliskości. Dlatego więc otacza się wspaniałymi rzeźbami, gra na fortepianie, zawsze u boku kochanka stworzonego poprzez śmiertelny pocałunek. Miłość jej życia nie zdaje sobie jednak sprawy, że wieczna młodość tak naprawdę wieczna nie będzie, a Miriam po czasie szukać zacznie ukojenia w ramionach nowej osoby. Jednocześnie obserwujemy doktor Sarę, która za wszelką cenę stara się odkryć zasadę działania zegara biologicznego u człowieka i próbuje obnażyć odwieczną zagadkę nieśmiertelności. Sama jeszcze nie zdaje sobie sprawy, że niedługo będzie miała ku temu okazję... Reżyserem "Zagadki nieśmiertelności" został Tony Scott, który jawnie przyznawał się do wielkiej niechęci w kierunku gatunku, jakim jest horror. O ironio, więc, można rzec, stworzył dzieło, które w ramy horroru wpisuje się idealnie, ale też wychodzi daleko poza nie, stanowiąc klasę samą w sobie. "Zagadka..." jest bowiem filmem niesamowitym, stylowym, w liryczny niemal sposób przedstawiającym świat wampirów, ich myśli i uczucia. Bohaterowie filmu nie wpisują się w typowe ramy znane dla ekranowych krwiopijców: są bestiami, które mimo swej nieludzkiej żądzy krwi, posiadają nad wyraz ludzkie emocje, postrzegają świat w podobny do naszego sposób, łakną ciepła i miłości, zdradzeni czują najprawdziwszą gorycz i żal. Tak niezwykłe wnętrze zostało perfekcyjnie ukazane dzięki fantastycznej obsadzie - Susan Sarandon, Catherine Deneuve i David Bowie wywiązali się kapitalnie ze swoich ról, tworząc postaci pełne i wiarygodne, a przede wszystkim bliskie widzowi. O klasie filmu świadczy również jego wykonanie. Zdjęcia autorstwa Stephena Goldblatta odznaczają się wręcz perfekcyjnym stylem, niespiesznie i precyzyjnie ukazują bohaterów i otaczający ich świat, tworząc aurę zarówno bliską, jak i daleką człowieczeństwu. Gęstego klimatu dodaje filmowi również niesamowita muzyka - poczynając od elektronicznej po prawdziwą klasykę (m.in. utwory Bacha) ścieżka dźwiękowa dostarcza wielu wrażeń i ciekawych doznań estetycznych. Wylewające się z głośników dźwięki idealnie podkreślają panującą na ekranie sytuację, dodają jej odpowiedniej pikanterii i wyrazu. Także niektóre dźwięki mogą przeszyć odbiorcę na wylot, gdy inne wprawiają go w stan błogości, niesamowitej harmonii i piękna. Również scenariusz spisuje się w tym wypadku na medal. Prosta, wręcz banalna z pozoru historia ukazana została w sposób prawdziwy, pełny licznych nawiązań i odniesień do znanych nam wampirzych historii, ale przede wszystkim tętniący życiem. Bohaterowie wrzuceni w wir tej nieskomplikowanej historii prezentują gamę najróżniejszych emocji, nie potrafią się odnaleźć w nowej sytuacji, za wszelką cenę starają się uniknąć przeznaczenia. Dodatkowo reżyser daje nam pod rozwagę konflikt moralny - czy wyrządzone krzywdy można wytłumaczyć uczuciem samotności? Gdzie doprowadzi nas ślepa żądza poznania ostatecznych odpowiedzi? "Zagadka nieśmiertelności" jest więc filmem niecodziennym - odpychającym w moralnej wymowie, lecz jednocześnie fascynującym ukrytym pięknem. Po raz pierwszy odrażające postaci wampirów nie zrażają, ale hipnotycznie przyciągają uwagę, oczarowują i nie pozwalają się od siebie oderwać; brzydota okazuje się fascynująca i pociągająca, a krew naprawdę zdaje się być... źródłem życia. Ale czy szczęścia? Dlatego ten film jako jeden z niewielu pozwala nam utożsamiać się z postaciami wampirów, jednocześnie stawiając nas jak najdalej od nich.