Wszystkie trzy sezony Dark oglądałam z zapartym tchem, przez cały czas zastanawiając się nad tym jak to się zakończy i kiedy wreszcie doszło do obejrzenia tego finałowego odcinka, byłam nim naprawdę usatysfakcjonowana. Zachwyciło mnie ono, ale też wzruszyło.
Zdziwiłam się trochę, że nie mogłam znaleźć żadnego artykułu ani dyskusji na temat interpretacji zakończenia, która w mojej głowie zrodziła się automatycznie. Może za mało szukałam, ale wszędzie tylko same próby wyjaśnienia nieścisłości, paradoksów naukowych, ewentualnych błędów logicznych itp itd oraz zażarte dyskusje o tym. Dla mnie wszystko to, co miało być wyjaśnione, zostało i każda scena była przemyślana, a błędów się raczej nie doszukałam, wszystko było jasne. Wracając jednak do sedna:
Zakończenie Dark, szczególnie końcowa scena, jest dla mnie wyrazem tego, że wszystko ma sens. Światy 1 i 2 nie były żadnym błędem, choć bohaterowie mogli tak o nim myśleć, ale zostały stworzone po to, by dać życie/stworzyć te dusze, które w świecie 0 nie istniały. Mowa tutaj przede wszystkim o Jonasie i Marcie, których stale przewijającym się hasłem było "jesteśmy dla siebie stworzeni". Scena, w której Hanna po opowiedzeniu swojego snu (w którym dla mnie miała przebłyski ze świata 1 i 2, gdzie jej dusza była - światy może zniknęły, ale pozostałość po tym, co tam przeżyła, gdy one istniały- pozostała, uważam że po finale nie było już żadnych kolejnych rozszczepień) , na pytanie o imię dziecka mówi, że nazwie go Jonas sugeruje, że on mimo że wcześniej nie istniał dla tego świata, narodzi się w nim (niezależnie od tego, że jego ojcem jest kto inny) i tak samo będzie pewnie z Martą i innymi bohaterami, którzy mieli skomplikowane powiązania rodzinne. W tej interpretacji też imię Adama i Ewy nabiera większego znaczenia, świat 1 i 2 został stworzony dla nich, po to, by mogli mogli wyjść ze swojego przepełnionego cierpieniem Edenu (świata 1 i 2), uratować świat 0, pojawić się w nim i istnieć. Żyli w tej samej niewiedzy, co ich biblijne odpowiedniki i kiedy wreszcie poznali prawdę od Białego Diabła, mogli porzucić swój pierwotny świat w którym powstali i który dla nich istniał i narodzić się w świecie 0.
Dark to niewiedza, uwikłanie i wciąż powtarzająca się krzywda, której doświadczają bohaterowie serialu. Klaudia utożsamiana z Lucyferem niesie wiedzę i światło, która jest ratunkiem dla bohaterów. Jest również symboliczną Ariadną, która wyprowadza Tezeusza (Martę i Jonasa, którzy są ze sobą tak połączeni, że są niemal jednością) z labiryntu, w którym się pogubili i walczą sami ze sobą.
Głębia tego serialu, ten aspekt duchowy, metaforyczny jest według mnie równie, a może nawet bardziej intrygujący i ważniejszy w wymowie całości Dark, niż ten fantastycznonaukowy, który dopełnia historię, jednocześnie mówiącej o przeznaczeniu: o tym, że nasze istnienie ma głębszy sens, że jesteśmy ze sobą powiązani, a niektórzy ludzie są nam wręcz pisani, ale też o tym, że mimo tego nie jesteśmy niewolnikami swojego losu, że zawsze można odpuścić, wyjść ze schematu, spojrzeć na coś w inny, prostszy sposób i nie trwać stale w bólu i krzywdzie. I myślę, że to zestawienie dwóch tak różnych spojrzeń na życie (tutaj przypomina się rozmowa Katariny z córką w jednym z końcowych odcinków, w której Marta pyta się jej co sadzi o przeznaczeniu) jest najciekawszym paradoksem "Dark". I chociaż jest on zadziwiający, zarazem wydaje się być taki właściwy i piękny, że nie trzeba się nad nim zastanawiać.