Jedynym człowiekiem, którego bał się Al Capone, był Earl Weiss. Weiss to nasz wkład w
historię gangsterstwa, bo to Heniek Wojciechowski. Zamerykanizowany, ale zawsze
rodak

Miał 3 lata, kiedy w 1901 r. z rodzicami przybył do USA. W Bufallo, gdzie osiedli,
Wojciechowscy zmienili nazwisko na Weiss. Gdy Heniek–Henry podrósł, nazwano go
Earl (lord), bo brzmiało to szlachetniej. Rodzina przeniosła się do Chicago i zamieszkała
w niebezpiecznej północnej dzielnicy „Little Hell”, czyli „Piekiełko”.

„Od czasu do czasu usłyszeć można opinie, że Weiss był Żydem. Nic bardziej błędnego”
– protestuje autor internetowego cyklu „Kryminalna historia Chicago”. Mylące jest
przezwisko Weissa. W gazetach z lat 20. pisano o nim: Hymie Weiss, Little Hymie albo
też Hymie „Pole” Weiss. „Hymie” to w Ameryce slangowa nazwa Żyda, pochodząca od
imienia Chaim.


WIELKIE PIENIĄDZE


Jako nastolatek Weiss razem z kilkoma kolegami utworzył gang North Side (Gang z
północnej strony). Grupą dowodził Irlandczyk Charles Dean O’Banion, zwany „Dion”. Carl
Sifakis, autor encyklopedii amerykańskiej mafii, nazywa O’Baniona „radosnym
psychopatą”. Był zawsze pogodny, roześmiany. Zdaniem Roberta J. Schoenberga autora
biografii Ala Capone „gang O’Baniona bardziej iż inne grupy z Chicago stanowił coś w
rodzaju koleżeńskiej wspólnoty”. Nastolatkowie okradali nocami pijanych, rabowali
jubilerów i kradli auta. Samochodowe interesy sprawiły, że grupa O’Baniona zaczęła
współpracować z żydowskimi przestępcami.

„Prohibicja całkowicie odmieniła los O’Baniona” – ocenia Schoenberg. – Pozwoliła mu
wyrwać się ze środowiska drobnych kombinatorów, uczyniła bogatym człowiekiem”. To
samo stało się z jego kolegami. Zdaniem policji to właśnie Weiss-Wojciechowski
wprowadził gang na drogę interesów alkoholowych, wpadł bowiem na pomysł, aby
przemycać alkohol z Kanady. W Montrealu Weiss miał dziewczynę Josephine Simard,
która prawdopodobnie pomagała mu w tym procederze. O’Banion napadał na transporty
przemycanego alkoholu i rabował je, co skonfliktowało go z innymi gangami. Nie pozbył
się tego nawyku, gdy jego grupa miała już własne browary.

Większą część Chicago kontrolował wówczas gang Johna Torrio i Ala Capone.
Stopniowo poszerzali kontrolę nad poszczególnymi dzielnicami. W końcu został im jeden
przeciwnik: O’Banion. Najbliższymi współpracownikami O’Baniona byli, oprócz Weissa,
koledzy z młodzieżowego gangu. Włoch Vincent Drucci (właśc. Di Ambrosio) zwany
„Schemaker” (spiskowiec, bo ciągle obmyślał plany napadów); George Moran – „Bugs”:
flegmatyk, czasem dostawał ataków szału, stąd może przezwisko (bug: rozdrażnić,
zirytować). Jednak najprawdopodobniej przydomek dostał od bohatera komiksów –
„Kota Wariata”. Do kumpli szefa należał też Louis Alterie (właśc. Leland Varain)
nazywany „Two Gun” (Dwie spluwy).'

Było to towarzystwo ześwirowane. „Nails” Morton, właściciel warsztatu, do którego
dostarczano kradzione pojazdy, kiedy dorobił się pieniędzy, zaczął aspirować do
wyższych sfer, uczył się m.in. jeździć konno. Pewnego dnia spadł, a zwierzę uderzyło go
kopytem w głowę i zmarł. Kolesie z gangu zdecydowali, że trzeba ukarać za tę śmierć…
konia. Weiss, Drucci, Moran i Alterie napadli na stadninę, porwali konia i rozstrzelali.
O’Banion, żałował, że nie mógł uczestniczyć w egzekucji...

Irlandczyk prowadził podwójne życie. W centrum północnego Chicago miał gustowną
kwiaciarnię (a drugą na przedmieściu). O’Banion spędzał w swoich kwiaciarniach całe
dnie. W zielonym fartuchu, z konewką i nożyczkami uwijał się wśród kwiatów. „Nikt w
całym Chicago nie umiał tak ładnie wiązać kwiatów jak Dion” – relacjonował O. Craword,
autor „Al Capone król bandytów”. Jak twierdziła żona O’Baniona, również w domu nie
można było mu nic zarzucić. Nie palił papierosów, umiarkowanie pił alkohol. Był
domatorem. Obiady i kolacje jadał z żoną, przygrywał na pianoli i śpiewał. Zawsze
uśmiechnięty, pełen optymizmu. Wieczorami wyruszał na obchód terenów
kontrolowanych przez gang z białym goździkiem w klapie. Jego szyte na miarę garnitury
posiadały specjalne kieszenie, w których nosił trzy rewolwery oraz różaniec, bo był
człowiekiem głęboko wierzącym. Jak oceniają historycy, osobiście zabił co najmniej 25
ludzi; inna wersja mówi o 63 ofiarach.

Weiss był prawdopodobnie najinteligentniejszy z grupy. „Szczupły, nędznej postawy, o
ostrych rysach twarzy, (...) obdarzony dzikim temperamentem, skrywanym pod pozorem
opanowania, Hymie Weiss miał jednak więcej wyobraźni i poczucia rzeczywistości niż
jego szef”– oceniał Weissa biograf Capone. Na początku lat 20. Weiss zasłynął
wprowadzeniem do żargonu gangsterskiego „przejażdżki w jedną stronę”. Niejaki Steve
Wiśniewski, właściciel podrzędnej jadłodajni, dorabiający rabunkami, porwał gangowi
O’Baniona ciężarówkę z piwem. Wiśniewskiego „zaproszono” więc do samochodu, w
którym siedział Weiss i dwóch innych członków gangu. Pojechali nad jezioro Michigan,
zabili amatora piwa, a ciało utopili.


POBOŻNY ZABÓJCA


„Hymie był wyrafinowanym mordercą, lecz z rzadka tylko opuszczał niedzielną mszę.
Nigdzie nie ruszał się bez krucyfiksu i różańca w kieszeni, zawsze też miał przy sobie
jedną albo dwie spluwy” – podaje Carl Sifakis. W jednej z chicagowskich gazet
ironizowano, że zawsze mógł „udzielić każdemu wrogowi ostatniego namaszczenia”.

O’Banion nie bał się Włochów. Zaproponował Torrio, że wycofa się z Chicago, jeśli ten
kupi od niego za pół miliona dolarów zakonspirowany browar. Torrio zgodził się (w
Chicago sprzedawano co miesiąc piwa za 30 mln USD) i zapłacił. Ale kiedy pojawił się,
do budynku wpadli policjanci. Okazało się, że na ten dzień sąd wyznaczył konfiskatę
browaru. Torrio i O’Banion zostali skazani na kilka miesięcy więzienia. Irlandczyk, jak po
latach tłumaczył Capone, mógł swoimi posunięciami „rozwalić” im interes, gdyż chciał
zostać „najważniejszym macherem od gorzały w Chicago”. Trzeba było go zlikwidować.

10 listopada 1924 roku trzech mężczyzn weszło do kwiaciarni, jeden z nich przywitał się z
właścicielem i przytrzymał jego dłoń. W tej samej chwili jego dwaj towarzysze strzelili do
Irlandczyka.

Pogrzeb O’Baniona był niezwykłym przedstawieniem. Chicagowski sędzia John H. Lyle
we wspomnieniach napisał, iż było to jedno z „najbardziej gorszących widowisk, jakich
kiedykolwiek był świadkiem”. Trumna za 10 tys. dolarów z brązu i srebra została
przywieziona z Filadelfii. Ciało wystawiono w domu pogrzebowym (należał do zastępcy
prokuratora Chicago), który odwiedziło 40 tys. osób. Trumnę do karawanu nieśli na
ramionach koledzy gangsterzy. Za nimi kroczyli Torrio i Capone, mimo że wszyscy
wiedzieli, że to oni zlecili zabójstwo. Policja wydelegowała na pogrzeb 100
funkcjonariuszy. Kondukt pojazdów liczył 1,5 km, jechało w nim 26 odkrytych aut
wypełnionych kwiatami, a wśród nich „wyjątkowo wykwintna” wiązanka od Torrio i
Capone. Za trumną szło 10 tys. ludzi, a na cmentarzu Mount Carmel czekało drugie tyle.
Torrio prosto z pogrzebu pojechał na stację i przeniósł się na Florydę, Capone ukrył się.


WOJNA PIWNA


Weiss, Drucci i Moran dopadli Ala Capone 12 stycznia 1925 roku Gdy jego szofer
zaparkował przed restauracją, posypały się strzały. 26 pocisków przestrzeliło karoserię,
ale ranny został tylko szofer. Po ataku Al zamówił opancerzonego Cadillaca.

„This is War” – to jest wojna – obwieścił „Chicago Herald Examiner”. Prasa
gangsterskie porachunki nazwała „wojną piwną”. 24 stycznia 1925 r. wieczorem Torrio z
żoną wysiedli z auta przed swoim apartamentem. Nagle z zaparkowanej limuzyny
wyskoczyli Weiss i Moran. Torrio uciekał, ale padł trafiony. Moran chciał go dobić, lecz
pistolet zaciął się. Sięgnął do kieszeni po rewolwer, ale Drucci, który czekał w aucie, dał
sygnał, że trzeba uciekać.

Torrio trafił do szpitala. Pilnowało go trzydziestu ochroniarzy. Gdy wyzdrowiał, prosto ze
szpitala pojechał do sędziego i zażądał natychmiastowego odbycia kary za nielegalny
browar kupiony od O’Baniona. Na jego koszt zainstalowano w oknach kuloodporne
żaluzje. Kilku opłaconych policjantów dzień i noc warowało pod drzwiami. Po 2
miesiącach przekazał Capone swoje „przedsiębiorstwa”. – Teraz to wszystko twoje, Al! –
oświadczył. W grudniu 1925 r. na Torrio przed bramą więzienia czekał Capone w
opancerzonym samochodzie i auto z uzbrojoną ochroną. Kawalkada pojechała na stację
pod Chicago, tam Torrio wsiadł do pociągu. W Nowym Jorku przesiadł się na statek i
odpłynął do Włoch. Capone został władcą połowy Chicago, miał wtedy 26 lat, a pod sobą
nielegalne imperium przestępcze, które zatrudniało ponad 1000 osób i miało obroty
tygodniowe rzędu 300 tys. USD. Z brutalnego mordercy przeistoczył się w menedżera.

Aby całkowicie panować nad miastem, Capone musiał zlikwidować gang O’Baniona,
którym teraz kierował Weiss. 10 sierpnia 1926 r. Weiss i Drucci zostali zaatakowani na
ulicy przez trzech mężczyzn. Zamach nie udał się. W ponad miesiąc później, gdy Capone
jadł lunch na werandzie w zajeździe Hawthorne Inn w miasteczku Cicero, nagle pojawiło
się 8 samochodów, z których rozległy się serie z pistoletów maszynowych. Capone
uratował ochroniarz, który rzucił go na podłogę i przykrył własnym ciałem. Jak obliczyła
policja, zamachowcy wystrzelili tysiąc pocisków. Ranne zostały tylko dwie osoby:
ochroniarz i kobieta siedząca w samochodzie na parkingu. Zapytany przez dziennikarza
„Chicago Tribune”, czy wie, kim byli zamachowcy, Al odpowiedział: „zaglądajcie do
kostnicy, to się wkrótce dowiecie”.

W dwa tygodnie później 11 października 1926 r. Weissa zastrzelili dwaj snajperzy, kiedy
po południu przyjechał do kwiaciarni O’Baniona. Jak się później okazało, zamachowcy
od tygodnia mieszkali w pokojach hotelowych w domu obok. Druga para snajperów
czekała w pokoju, którego okna wychodziły na tyły kwiaciarni. Weiss zmarł w karetce. W
kieszeniach, oprócz rewolweru miał ponad 5 tys. dolarów, listę sędziów przysięgłych i
oczywiście różaniec.

Earl Henry Weiss-Wojciechowski zginął mając 28 lat. Paradoksalnie, mimo śmierci,
doprowadził do upadku Capone. W dzień św. Walentego, 14 lutego 1929 r., Capone
zastawił pułapkę na „Bugsy” Morana, teraz szefującego dawnemu gangowi O’Baniona.
Zaoferowano mu ciężarówkę przemyconego alkoholu. Ale Moran nie wszedł do garażu.
Ludzie Capone rozstrzelali z broni maszynowej 7 członków gangu. Masakra wstrząsnęła
Ameryką. Capone przestali bronić skorumpowani policjanci i politycy, stanął przed
sądem i został skazany na 11 lat więzienia za oszustwa podatkowe. Pogrzeb Weissa był
mniej okazały niż jego przyjaciela O’Baniona. Trumna także była z brązu i srebra, ciało
wystawiono przez 3 dni, ale wieńce i kwiaty wiozło tylko 18 samochodów.

Andrzej Gass

Dziennikarz, varsavianista, pisarz. Publikował w „Życiu Warszawy”
i „Kulisach”. Autor książki „Zagadki minionego stulecia”.