Na wpół dokumentalna, oparta na wspomnieniach opowieść o losach więźniarek hitlerowskiego obozu śmierci w Oświęcimiu - Birkenau. Obraz ludzkich cierpień i tragedii, ale także walki człowieka o swoją godność. Polska Żydówka, Marta, pełni w obozie funkcję tłumaczki, pomaga innym więźniarkom i działa w organizacji ruchu oporu. Po nieudanej próbie ucieczki ginie tuż przed wyzwoleniem obozu.

Epicka opowieść o życiu i walce bohaterskich kobiet różnych narodowości, więźniarek Oświęcimia-Birkenau. Film ma luźną konstrukcję, akcja rozwija się kilkoma równoległymi wątkami. Marta jest polską Żydówką, tłumaczką, działała w obozowym ruchu oporu; ginie podczas próby ucieczki. Rosyjska więźniarka - lekarz Eugenia, próbująca rzeczywiście ratować chorych, zostaje poddana torturom i stracona. Niemiecka komunistka Anna trafia do obozowego bunkra. Tragiczne losy więźniarek, zdziczenie i sadyzm niemieckiej załogi obozu - ten syntetyczny obraz rzeczywistości oświęcimskiej przekazała była więźniarka Oświęcimia - Wanda Jakubowska.

Do Auschwitz-Birkenau trafia z łapanki Polka, Helena (Wanda Bartówna). Kobieta jest w ciąży i rodzi w tzw. rewirze, czyli obozowym szpitalu. O życie jej dziecka próbują zawalczyć lekarki i pielęgniarki, również więźniarki. Jednak lekarz SS morduje niemowlę, a Helena, po chwili załamania, dołącza do szpitalnej komórki kobiecego ruchu oporu. Grupa ma charakter międzynarodowy. Przewodzą jej charyzmatyczne liderki: lekarka Eugenia ze Związku Radzieckiego (Tatjana Górecka) i niemiecka pielęgniarka Anna (Antonina Gordon-Górecka). W grupie współpracują: pielęgniarka Nadia (Maria Winogradowa), francuska łączniczka Michele (Huguette Faget), jugosłowiańska partyzantka Dessa (Alina Janowska) i inne. Po nocnym transporcie z Warszawy dołącza do nich Marta, polska Żydówka (Barbara Drapińska). W czasie wizyty międzynarodowej komisji Eugenia próbuje zdemaskować ludobójcze praktyki SS, za co zostaje poddana torturom i zamordowana. Anna odkrywa handel środkami medycznymi między kapo, za co trafia do bunkra. Marta, obozowa tłumaczka wraz z działaczem z męskiego obozu wynosi poza teren Auschwitz dokumentację nazistowskich zbrodni. Pojmana, staje pod szubienicą. Na niebie pojawiają się samoloty aliantów. Marta apeluje: "Nie pozwólcie, by Auschwitz się powtórzył" i umiera na rękach Heleny, matki Polki. Film w reżyserii Wandy Jakubowskiej zapisał się w historii światowego kina jako pierwszy film fabularny o obozie koncentracyjnym, dodatkowo zrealizowany na terenie byłego obozu Auschwitz-Birkenau. Film zdobył Kryształowy Glob – Grand Prix na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Mariańskich Łaźniach (1948), Nagrodę Światowej Rady Pokoju (1950), był rekomendowany przez ONZ do pokazów w kręgach dyplomatycznych i trafił do dystrybucji w kilkudziesięciu krajach na całym świecie. Film stał się ikonograficznym punktem odniesienia dla wszystkich kolejnych filmów o obozach koncentracyjnych i ustalił pozycję reżyserki w światowej historii kina.