Tak jak już zostało to wcześniej napisane, po zwęgleniu serca Matki ukazał się szlachetny kamień- coś w stylu diamentu, który jest owocem zakazanym, sacrum, czego ludzie nie mogą dotykać, bo je skażą/ zniszczą. Właśnie dlatego Bóg wygonił Adama i Ewę z raju (pokój, gdzie przechowywał tę świętość). Ta boskość jest zaczątkiem nowego wszechświata. Matka się zmienia, gdyż zostaje unicestwiona, ale jest wciąż tym samym dobrem, o które ludzkość powinna dbać. Śmiem twierdzić, że ten szlachetny kamień może uchodzić również za Święty Graal.

Lemoniada cytrynowa- jabłko.
Dom i ogród- raj
Pfeiffer wskazująca palcem na gabinet- Adam i scena z kaplicy sykstyńskiej
Bardem zabijający deskami gabinet- Bóg zabrania wstępu do siebie.

Dzięki za zwrócenie uwagi na potworka w kiblu. Nie skojarzyłem tego z wężem, ale chyba masz rację.

wszystko okey ładnie pięknie ale od biblijnej interpretacji wolę te psychologiczną o sexizmie.... wiecie że grzech pierworodny to bzdura ? Poczytajcie OSHO :)

ej

Nikt nie wpadł na to, ze laska jest upadłym aniołem? Który kochając go nie mógł pogodzić się z jego hegemonia? Lucyfer, Szatan, Jutrzenka... nazwijcie sobie jak chcecie. Tylko ona jako osoba o naturze bliskiej ludzkiej reprezentuje nas, ludzi. Nie będzie eucharystii z ciała naszych dzieci, nie będzie wybaczenia, będzie zemsta. Duży plus dla autora postu!!!

Upadły anioł kusił ludzi do popełnienia grzechu a ona broniła im dostępu do jego gabinetu (gdzie zniszczyli kamień-jak zerwanie zakazanego owocu )

Bagiety symbolizują faryzeuszy

Dziękuję, dokładnie o takie wyjaśnienie mi chodziło.

Może mi ktoś wyjaśnić kogo grała Kristen Wiig i motyw z więzieniem (klatki z kobietami) i egzekucje? Anioł zemsty, Szatan? Lucyfer?

Dzięki za interpretacje, bo po obejrzeniu sobie pomyślałam WTF ! - jeżeli reżyser faktycznie to miał na myśli ... zakręcony film jak dla mnie :-)

Filmy świetny, ale niestety od momentu "przybycia apostołów" skończyły się reżyserowi pomysły (albo poprostu czas gonił i trzeba było się spieszyć z kolejnymi scenami), do tego momentu w filmie świetnie wpisywano mity biblijne w życie w domku na uboczu, ale potem niestety brakło im pomysłów na kolejne alegorie i zaczęli walić widza wprost bez większej przenośni.

A może Aronofsky chciał nas uderzyć brutalnością, bo tak właśnie wygląda rzeczywistość - nasz świat jest bardzo brutalny - aby widzowie już tego nie mogli przegapić, bo wydaje mi się, że od momentu w którym w domu zagościł kult z prorokiem, modlitwami itd nie dało się nie chwycić metafory religii, a potem sceny z "Jezuskiem" miały być tak dobitne, żeby już wszyscy je załapali.

https://www.youtube.com/watch?v=l6sSuhKr7S4

dzieki za kanał :) dotad z polskich mialem tylko Kinomaniaka i Masochiste. kazdy z nich cos tam wnosi.

.

Zgadzam się z tą interpretacją. Moje spostrzeżenia podczas oglądania filmu były podobne, dlatego jest on dla mnie taki dobry. Coś głębszego, świeżego, dobrze zagranego, trzymającego w napięciu. Utożsamiłam się też z postacią Matki. W trakcie seansu czułam to, co ona.

Ja też. Mocno się z matką utożsamiałam i nie mogłam pojąć jak ojciec może być tak egocentryczny i obojętny na jej protesty, kiedy ludzie włazili z butami w ich prywatność i demolowali ich dom. I to dom, którym to matka tak pieczołowicie się zajmowała i który sama odnowiła. Ehhh...

W sumie często podobnie jest w prawdziwym życiu, jeżeli matka zajmuje się tylko domem. Mało kto docenia jej wysiłki :P

Tak, biedna matka.
Ojciec kochał bardziej innych ludzi od niej, a to ona na miłość bardziej zasługiwała. Czułam wręcz jej bezradność i gniew.

Ona nie odnowiła domu. Wszystko się samo odnowiło, po ustawieniu kamienia przez poetę. Ona wykonywała tylko "makijaż" domu. :-)

Robiła remont po prostu. Czyli, w tym sensie dom odnawiała.

Na początku widziałam jak powstaje dom. I ona. Potem zrobiła dwie kreski i to całość z tego jej "remontu". Chyba że coś przegapiłam. :-)

Przegapiłaś:) Była nawet rozmowa na ten temat z pierwszymi gośćmi w domu. Chyba nawet zapytali matkę i ojca kto urządzał ten dom, a matka na to odpowiedziała, że ona sama.

Poza tym, to że na ekranie pokazali jak matka w roboczych ubraniach dobiera kolor ścian i "robi dwie kreski" chyba wystarczająco wyraźnie sugeruje, że to ona zajmowała się remontem w tym domu? Były jeszcze sceny, gdy matka irytowała się, że goście siedzą na niepodpartym zlewie, albo malują pokój bez niczyjej zgody. Ojciec nie bardzo się tym przejmował, bo on zajmował się pisaniem, a nie urządzaniem domu i nie włożył w ten dom tyle pracy co matka.

:-)
Pozdrawiam

Ta ciągle pojawiająca się krew którą tylko Matka widzi, sugeruje że to Ona jest Bogiem ponieważ w Księdze rodzaju napisane jest że krew Abla będzie wołać do Boga o pomstę. Może On i Ona są Bogiem jednocześnie gdzie Ona utożsamia Boga z Nowego Testamentu a On-Bardem Boga ze starego testamentu. To jest jeden Bóg o dwóch obliczach, nie mam na myśli że Bóg jest hipokrytą, (być może Aronofski to sugeruje ) tylko złagodzenie lub inne nastawienie stosunku do ludzkości.
Matka jako Natura czy Natura jako Matka,.. dla mnie jest to za daleko idąca personifikacja przyrody która jest bezosobowa tak naprawdę.

Dobra, ale jakie jest wyjaśnienie na żółty płyn wypijany przez Matkę?
Dlaczego Matce tak zależy na swoim dziecku tzn. jaki jest związek między Matką Naturą, a Jezusem?
Co symbolizuje lincz Matki, z jakiego powodu ludzie ją katują?

@Maxter21 Matka Natura rodzi życie, ciała, które dostają ludzie (istoty biologiczne, materialne, a Jezus również był człowiekiem z krwi i kości) są od Ziemi-Matki.

A czarniejace serce oraz to ze z jego resztek powstal nowy kryształ?

To chodzi o miłość. Poeta bierze od żony, wyrywa jej z ciała miłość. To miłość wobec tego może stanowić zaczyn nowego cyklu.

pkt od 11 do 13 'dzieją się' przed pkt 14; bez sensu. Reszta całkiem zgrabnie wyłożona :)

bog jest szatanem to jest cwana sztuczka

A czy postać Matki nie przypomina Wam historii Szatana? Nie patrzył nikt pod takim kątem na fabułę filmu? W pewnej scenie "On" nazywa ją Aniołem. Moim zdaniem wszystko ze sobą ładnie pasuje. Szczególnie motyw spalenia wszystkiego na końcu i gniewu wobec ludzi. Matka tak samo zazdrości im Jego miłości, jak ukochany archanioł Boga. Buntuje się.
Podoba mi się taka koncepcja, bo ludzie często myślą stereotypami i wierzą w to, co poda im się na tacy. Lubię negatywnych bohaterów opisanych z zupełnie innej strony. Może Szatan miał sporo racji ... :P
Ogień to też alegoria odradzania, a we filmie wyraźnie widać cykl. Dla całej fabuły cykl ten jest bardzo ważny wydaje mi się... "On/Bozia" wykorzystuje ten cykl, jako coś na kształt armagedonu. Dziewczyna/Ona wydaje się być tylko narzędziem, naczyniem, dzięki któremu pozyskuje cenny dla niego, kruchy klejnot, dający mu natchnienie, jej czystą, kryształową miłość. Jedyna po niej rzecz, która nie uległa spaleniu/oczyszczeniu.
Nadinterpretacja?

W filmie, zaraz na początku, jest scena gdy zabójca brata mówi do żony Poety, że tylko ona go rozumie. Mniej więcej coś takiego.
Myślę też, że warto dostrzec możliwą symbolikę podpalenia cysterny. Zapalniczka z rybami-konflikt religijny zarzewiem. Cysterna- Bliski Wschód.

Wobec tego - jakaś sugerowana nić zrozumienia Kaina - można przypuszczać że żona Poety nie była bezgrzeszna. Czy nie tak można sądzić?

nie, po prostu byla zazdrosna, Kain zabił abla z zazdrości, Matka / Duch Święty - była zazdrosna o Stwórcę

"Cysterna- Bliski Wschód."

No nie...

Cysterna to raczej symbol zgłady. Po potopie Bóg obiecał że nigdy nie wyleje wody a następną zagładą będzie ogień jeśli...jeśli ludzie nie zmądrzeją. Dlatego jest ukryta. Czyli nadzieja że nie pójdziemy ścieżką zagłady...

proponuje udac sie do lekarza a nie pieeee .... od rzeczy

?

Polecam prześledzenie praktyk sekty lucyferian... łącznie z ofiarami z dzieci, architekturą budynku... Ta sekta gnieździ się w ...Hollywood...

Jedno pytanie. JAK ONA MOŻE BYĆ MATKĄ SKORO NIE MA DZIECI??? Przecież wtedy on byłby Ojcem. A jest nazwany poetą?

Bardzo fajnie rozwinięty motyw symboliki... gdzieś widziałem jeszcze kilka ciekawych metafor:
1) Piwnica jako piekło, do którego wrota otworzyła śmierć brata,
2) Rana w podłodze, jako ślad po grzechu pierworodnym,

Natomiast według mnie cały film można odbierać równie dobrze na innej, mniej religijnej płaszczyźnie.
Wrażliwa kobieta, która żyje ze znacznie starszym od siebie mężczyzną. Który potrzebuje jej do tego aby tworzyć, aby mieć inspiracje. Poeta jest wyjątkowo próżny i potrzebuje nieustannej uwagi fanów i miłości kobiety.

Jednocześnie jest bardzo nieobecny, wciąż wzdychając do poprzedniej, idealizowanej miłości (motyw kryształu).

Dodatkowo w pewnym momencie bohaterka znajduje w toalecie serce, które ktoś do niej wyrzucił. Dla mnie chodzi tu o kolekcjonowanie miłości, a potem... spuszczanie ich w toalecie. Wtedy kiedy nie są już potrzebne, kiedy przyjdzie natchnienie i dzieło jest ukończone. I poeta jest na haju.

Taki chory cykl twórczy... depresja, niskie poczucie własnej wartości - potrzebuję kogoś kto kocha mnie bez żadnych granic. Daje mi to poczucie bezpieczeństwa aby tworzyć. Tworzę, znowu jestem... Bogiem... kochają mnie miliony... i wtedy mogę poszukać nowej inspiracji, jednocześnie wzdychając czasem do poprzedniej.

Jednocześnie poeta jest tak uzależniony od uwielbienia swoich fanów, że nie potrafi chronić swoich bliskich. Niszczenie domu itd. można odbierać równie dobrze jako brak prywatności w życiu rodziny celebryty. Bohaterka, bardzo wrażliwa osoba, odbiera ciągłe wizyty czy spotkania w bardzo dramatyczny sposób.

Wielu twórców czy poetów porównuje się do Boga, uznając akt stworzenia za coś boskiego.

To jest dobre w tym filmie, że można go na tych dwóch poziomach interpretować. I na jednym i drugim poziomie jest sporo ukrytych symboli.

Widzę, że mimo komentarzy, że film ma prostą symbolikę sama postać głównej bohaterki nie jest taka oczywista :)
Ja to widzę tak, że mamy dwie istoty On i Ona. On jest twórcą słowa, ona tworzy przestrzeń, ona opiekuje się i dba, tworzy dom, daje ciepło i miłość. On nazywa ją boginią, inspiracją. W dawnych wierzeniach to matka była czczona i szanowana, ludzie żyli w zgodzie z cyklem natury i oddawali jej cześć. W momencie pojawienia się religii chrześcijańskiej- On przejmuje role najwyższego bóstwa, gdyż ludzie mogą się z nim utożsamiać (były sceny gdzie ludzie mówili tak o jego dziele), w końcu stworzył ich na swoje podobieństwo. I mamy biblijny patriarchat. O Niej zapominają, jej dzieła nikt nie szanuje, motłoch bezmyślnie rozkrada i niszczy dom który stworzyła (naszą planetę), a na wytłumaczenie mają Jego słowa, że to też ich dom i mają się dzielić (jak w biblii). Większość nawet nie rozpoznaje kim Ona jest i że to jej dom, niszczą wszystko i w zaślepieniu tworzą kult Boga. A jemu się to podoba, karmi się ich miłością. Ona chcąc być dalej z nim i być dla niego pierwszą stara się o dziecko- staje się Maryją, której kult w wielu miejscach zastąpił pierwotny kult kobiecych bóstw, a co robi Bóg? Oddaje motłochowi dziecko, skazuje je na śmierć, w ogóle nie przejmując się tym co czuje jego matka. I jeszcze mówi, że muszą nauczyć się im wybaczać! Doprowadza ją to do ostateczności, więc w złości zaczyna się mścić, zabijać ludzi, bronić się i ostatecznie niszczy sama siebie, żeby wyplenić zarazę jaką stała się ludzkość w jej domu. Jej miłość do Niego jest jednak tak silna, że oddaje mu ona siebie w ostatnim akcie i wszystko zaczyna się od początku...

Czyli być może- Bogiem jest Natura, Kobieta. To ona ucieleśnia prawdziwą wartość bezwarunkowej miłości, nie "Bóg"...

A ja byłem pewien że to miał być czyściec. jak jest scena gdy bochaterka staje w drzwiach i widać cały dom, kamera cofa się aż widać czarną (spaloną)ziemię. Ale ta interpretacja też pasuje

poeta po powrocie z szpitala hamuje uśmiech na twarzy tak jakby się cieszył t tego że jeden z synów umarł. Kajn zabił Abla nie przez brak miłości od Adama ale od Boga. Motyw z bogiem mi nie pasuje i bardziej przystaję z czyśćcem/piekłem a poeta to raczej coś rogatego, może nawet kiedyś skrzydlatego.

Daj spokoj nie tłumacz tego filmu nominacja do porażki roku jak najbardziej ;)

Ale przecież to Bóg stworzył ziemie czyli i matkę naturę i ona nie ma z Bogiem nic do gadania. Jest tylko kolejnym elementem który stworzył i będzie czynić podłóg jego woli a nie przeciw niemu.

Dlatego tak wiele sekwencji podłogowych pewnie.

Dla mnie film nie opisuje tylko biblii, ale po prostu w dużej mierze historii świata. Widzimy jak w pewnym momencie akcja filmu się podkręca - uważam, że to czas gwałtownego rozwoju cywilizacji, co chwilę wojny, jedna za drugą, niewolnictwo. Doszło do ślepego kultu, przeinaczania słów AUTORA.
Po drugie wiele osób pisze tutaj, że to "Bóg" stworzył matkę naturę, ale żeby ją stworzyć, musiałaby być jego córką a przecież zaprzecza temu. Nie wiemy skąd bóg, ani skąd matka pojawili się na tym świecie. Wiemy jedynie, że bóg jest dużo starszy od niej, możliwe, że ona ciągle się odradza dlatego jest młodsza.

Popatrzmy na to z innej perspektywy. Jest artysta, który w jakiś sposób odkrył w sobie element "boskości" dzięki umiejętności tworzenia. Towarzyszy mu jego "inspiracja", "bogini" którą symbolizuje kobieta. Ona dba o jego "dom", tworzy mu warunki do pracy, utrzymuje czystość, harmonię i tylko w połączeniu z nią może powstać dzieło, symbolicznie "dziecko". Razem stanowiliby idealne, czyste, "boskie" połączenie , jednak mężczyzna do tworzenia potrzebuje czegoś więcej. Posiada w sobie również cechy typowo ludzkie, pragnie atencji, uwielbienia tłumu i czuje się spełniony dopiero wtedy, gdy uda mu się to osiągnąć. Pozwala więc na to aby jego dzieło stało się pożywieniem dla ludzi a raczej motłochu, który uciekając od samych siebie i nie umiejąc wydobyć z siebie tej "boskości" zaczyna czcić artystę jako "boga", łechtając jego ego. Biorą dzieło twórcy w swoje łapska, wypaczają jego słowa, przypisują je samym sobie tworząc np.nowe ideologie, systemy religijne które są powodem wojen, konfliktów i wszelkiego zła tego świata.. Niszczą oni piękną, czystą, "boską" inspirację, wspólne dzieło, "dziecko" jej i artysty ( każdy chce je "pożrec", dostac coś dla siebie). Nienawidzą kobiety, "inspiracji", która chciałaby żeby wszystko co stworzą wraz z artystą pozostało intymne, czyste, ukryte, odizolowane od, innych ludzi i ich nikczemnej natury. Artysta przez swoje ludzkie, "brudne" pragnienie uwielbienia, stania się "bogiem" dla tłumu traci swoją czystą i piękną "inspirację", doprowadza do zniszczenia ich wspólnego dzieła, "dziecka" i przyczynia się do unicestwienia wszystkiego co razem stworzyli. Ostatecznie nic go to nie uczy, ponieważ po wszystkim nadal uważa się za "boga", bierze sobie na pamiątkę najpiękniejszą a zarazem ostatnią "część inspiracji", uśmiercając ją po czym historia zaczyna się na nowo, tym razem z nową kobietą "inspiracją". Artystą może być każdy autorytet,, który potrafi dosięgnąć własnej "boskości" poprzez akt tworzenia i jest w stanie wpływać na tłum. Gdy ludzka natura dochodzi do głosu zaczyna się wszelkie zło na świecie. Film genialny jak dla mnie.