20. MDAG: jubileusz, hasło, nowe sekcje i najważniejsze nazwiska

Jubileuszowa 20. edycja Millennium Docs Against Gravity, największego polskiego festiwalu filmowego, odbędzie się w dniach 12 - 21 maja w kinach w ośmiu polskich miastach (Warszawa, Wrocław, Gdynia, Poznań, Katowice, Łódź, Bydgoszcz i Lublin) oraz od 23 maja do 4 czerwca online na mdag.pl! Niezapomnianym filmowym podróżom będą tradycyjnie towarzyszyły spotkania z twórcami_czyniami i bohaterami_kami oraz debaty wokół ważnych tematów zaprezentowanych na ekranie. W tym roku po raz pierwszy powstanie także "safe space" - inkluzywna przestrzeń do rozmów o psychologii oraz seksualności w warszawskiej Kinotece. Będą się tam także odbywały dyżury psychologiczne dla wszystkich osób, które w szczególny sposób poczuły się dotknięte przez festiwalowe filmy.
 
Hasło tegorocznej edycji MDAG brzmi "Nie bądź obojętny_a" i odwołuje się do słynnych słów Mariana Turskiego, które stały się także hasłem obchodów 80. rocznicy wybuchu powstania w getcie warszawskim organizowanych przez Muzeum POLIN. Te słowa korespondują z misją Millennium Docs Against Gravity oraz prezentowanym na festiwalu od lat programem filmowym. To wyraz wartości, które towarzyszą festiwalowi od początku istnienia - uważności i wrażliwości (także językowej) na otaczających nas ludzi.


W tym roku wszyscy jesteśmy myślami z Ukraińcami i Ukrainkami cierpiącymi z powodu rosyjskiej napaści, dlatego w programie znalazły się filmy opowiadającego o różnych obliczach inwazji. "Skąd dokąd" ("In the Rearview") Maćka Hameli opowiada o początku rosyjskiej agresji z 2022 roku. Ludzie zawieszeni w czasie i przestrzeni decydują się na porzucenie tego, co mają najcenniejsze i wsiadają bez zastanowienia do zakurzonego vana na obcych rejestracjach, który należy do reżysera. Samochód przemierza tysiące kilometrów, pełniąc rozmaite funkcje: poczekalni, szpitala, schronu, a przede wszystkim przestrzeni do zwierzeń i wyznań. Skali zniszczeń, które niesie ze sobą wojna oraz próbie powrotu do normalności na wyzwolonych obszarach przyglądają się z kolei Piotr Pawlus i Tomasz Wolski w filmie "W Ukrainie". W obliczu rosyjskiej inwazji z 2022 roku zupełnie nowego wymiaru nabiera film Alisy Kovalenko - "Nie znikniemy" ("We Will Not Fade Away"). Wracamy w nim do 2019 roku. Obserwujemy piątkę wchodzących w dorosłość nastolatków, którzy zaczynają poważnie myśleć o swojej przyszłości. Alisa Kovalenko nie tworzy filmu o dramacie wojny, ale pełną nadziei i piękna płynącego z bohaterów opowieść o dojrzewaniu.

20. edycja festiwalu to doskonały moment na powrót do najważniejszych tytułów ostatnich dwóch dekad i równocześnie spojrzenie na teraźniejszość dzięki nowym sekcjom w programie. 20 legendarnych filmów na 20-lecie MDAG to autorski wybór dyrektora i założyciela festiwalu Artura Liebharta. To tytuły, które w szczególny sposób zapisały się w historii Millennium Docs Against Gravity i kina dokumentalnego. 10 z nich zostanie zaprezentowanych w kinach a 10 w części online festiwalu. Siła siostrzeństwa to opowieści o solidarności, tworzeniu bezpiecznych przestrzeni, szukaniu swojej drogi oraz wspólnym działaniu wobec przemocy i nierówności, które podejmują kobiety na całym świecie. Se_x Work to sekcja poświęcona pornografii i pracy seksualnej, We're Here, We're Queer odpowiada na pytanie, jak żyje się osobom LGBTQ+ w różnych strona świata, z kolei Siła słowa to spojrzenie na twórczość największych postaci świata literatury, takich jak Elfriede Jelinek, Annie Ernaux, Stanisław Lem, Guy Debord czy Umberto Eco. W sekcji What the Doc?! zaprezentowane zostaną niecodzienne historie, które potrafią wprawić w zdumienie, rozbawić ale też przerazić. Powraca sekcja Cinéma, Mon Amour opowiadająca o najważniejszych reżyserach_kach współczesnego kina oraz odpowiedzialności dokumentalistów za bohaterów_ki. Podczas festiwalu zostanie zaprezentowany też wybór najciekawszych doświadczeń VR pod nazwą Reality Check.


W ramach tegorocznej retrospektywy "Kiedy księżyc świeci przez drzwi" w czasie MDAG zostanie zaprezentowana twórczość filmowa Trinh T. Minh-ha, urodzonej w Wietnamie i tworzącej w USA reżyserki, pisarki, kompozytorki, teoretyczki i profesorki. Pięć jej filmów porusza tematy związane z tożsamością, przynależnością kulturową, teorią feministyczną i postkolonialną.

Na festiwalu nie zabraknie filmów wybitnych twórców_czyń oraz hitów największych światowych festiwali. Legendarny Werner Herzog powraca z filmem "Sceny myśli" ("Theatre of Thought"), w którym bada jedyne miejsce na Ziemi, do którego jeszcze nie dotarł - ludzki mózg, stawiając równocześnie pytanie o rolę neurobiologii we współczesnym świecie. Z kolei Laura Poitras ("Citizenfour"), na festiwal po raz pierwszy zaprezentuje polskiej publiczności film "Całe to piękno i krew" ("All the Beauty and the Bloodshed"), który zdobył główną nagrodę na festiwalu w Wenecji oraz nominację do Oscara®. To opowieść o Nan Goldin - fotografce, które zdobyła sławę, dokumentując życie osób LGBT+ w Stanach Zjednoczonych i epidemię AIDS w latach 80. i 90. a obecnie walczy z koncernem farmaceutycznym odpowiedzialnym za kryzys opioidowy. Anna Hints, nagrodzona nagrodą reżyserską w Sundance, zabierze z kolei publiczność do estońskiej sauny w filmie "Siostrzeństwo świętej sauny" ("Smoke Sauna Sisterhood"). To miejsce, gdzie kobiety mogą podzielić się swoimi najbardziej intymnymi historiami oraz przeżyciami. W programie znalazł się także wielki zwycięzca festiwalu IDFA, film "Apolonia, Apolonia" Lei Glob. To intymny portret malarki Apolonii Sokol, która walczy o zaistnienie w świecie sztuki. Mistrz kina dokumentalnego Nikolaus Geyrhalter w "Nie na miejscu" ("Matter Out of Place") opowiada z kolei, jak radzimy sobie z nadprodukcją śmieci, w sugestywnych obrazach pokazując globalną skalę problemu.


W tym roku na festiwalu nie zabraknie także wielu interesujących filmów polskich, z których większość znalazła się w Konkursie Polskim. Wśród filmów, które powalczą o tytuł Najlepszego Filmu Polskiego, znalazły się najnowsze produkcje znanych reżyserów_ek - w filmie "Vika!" Agnieszka Zwiefka pokazuje najstarszą polską DJ-kę, jej niezwykłą energię oraz zmagania z powoli coraz słabszym ciałem, za to Jakub Piątek zaprezentuje swój najnowszy film "Pianoforte", który miał premierę w Sundance. To trzymająca w napięciu niczym rasowy thriller opowieść o uczestnikach_czkach Konkursu Chopinowskiego. Kuba Mikurda, dwukrotny zdobywca Nosa Chopina podczas MDAG, tym razem zaprezentuje publiczności świeże spojrzenie na "Solaris" Stanisława Lema w filmie "Solaris Mon Amour".

20. Millennium Docs Against Gravity będzie fascynującą podróżą nie tylko dookoła świata, ale także przez wiele ważnych tematów - od ekologii, przez politykę, psychologię, prawa człowieka, sztukę (także awangardową), popkulturę oraz relacje rodzinne.
 
Jubileuszowa 20. edycja MDAG odbędzie się w dniach 12-21 maja 2023 roku w kinach w ośmiu polskich miastach - Warszawie, Wrocławiu, Gdyni, Poznaniu, Katowicach, Łodzi, Bydgoszczy i Lublinie oraz online - od 23 maja do 4 czerwca na platformie mdag.pl. Mecenasem tytularnym festiwalu jest Bank Millennium (www.bankmillennium.pl).