Marquis de Sade

Donatien-Alphonse-François de Sade, powszechnie znany jako Markiz de Sade, jest jedną z najbardziej kontrowersyjnych postaci czasów rewolucji francuskiej jak i tych przedrewolucyjnych. Jeden z pierwszych słynnych libertynów, którego perwersyjna twórczość przyczyniła się do ponad trzydziestoletniego przebywania w więzieniu lub na wygnaniu. Dwukrotnie uniknął kary śmierci.

W wieku dziesięciu lat rozpoczął kształcenie w jezuickim kolegium, gdzie zdobył szeroką wiedzę z dziedziny literatury i historii. Po czterech latach jednak przerwał naukę na rzecz kariery w armii królewskiej. Zasługi zdobyte w bitwach, w których uczestniczył, pomogły mu w zdobyciu rangi kapitana pułku jazdy burgundzkiej - był to najwyższy zdobyty przez niego stopień. W 1763 roku oficjalnie wycofał się z uczestnictwa w armii.
Kontrowersje wokół jego osoby rozpoczęły się wraz z uczestnictwem w jednej z najsłynniejszych, trwającej 120 dni orgii, za co, po dwóch latach, został wtrącony do więzienia. Nie przeszkodziło mu to jednak w opisaniu swoich przeżyć w dziele "120 dni Sodomy, czyli szkoła libertynizmu". De Sade wziął ślub w roku 1763, a jego pierwszy syn przyszedł na świat cztery lata później.

Następny głośny skandal wybuchł w 1768 roku, kiedy został pozwany do sądu przez żebraczkę, pobitą i zgwałconą przez markiza. Udało się ją jednak przekupić, wobec czego sprawa została zakończona jedynie nakazem spłacenia grzywny. Podczas podróży po Niderlandach (rozpoczynających się wraz z latami 70. XVIII wieku) de Sade rozpoczął swoją pracę literacką, czego zwieńczeniem okazała się pierwsza wydana komedia datowana na rok 1772. W międzyczasie na świat przyszedł kolejny jego syn, a po dwóch latach - także córka.

W czerwcu 1772 roku wokół jego osoby skupiła się kolejna afera; wówczas bowiem de Sade podał czterem prostytutkom źle przygotowany afrodyzjak, co z kolei doprowadziło do ich śmierci. Oskarżony o sodomię i trucicielstwo, markiz został zmuszony zbiec do Sabaudii, po raz pierwszy obciążony karą śmierci. Podczas następnych lat był pilnie poszukiwany, co jedynie wzmogła ucieczka z jego zamku pokojówki (pobitej podczas jednej z orgii). De Sade wyjechał do Włoch, gdzie powstało kilka zapisków dotyczących libertyńskich praktyk seksualnych. W 1778 roku markiz został aresztowany, a w 1784 roku przewieziony do Bastylii. Dziesięć dni po przeniesieniu artysty z tamtego miejsca twierdza została zdobyta – wówczas większość prac de Sade uległo zniszczeniu. Pisarz zmarł w 1814 roku, przed tym wydając kilka kontrowersyjnych dzieł.

Pomimo upływu czasu sława Markiza de Sade nie zaniknęła. Do tej pory powstało wiele filmów dotyczących jego osoby, a jego książki posłużyły jako materiały do scenariusza wielu produkcji.