Michelangelo Antonioni

Jeden z najwybitniejszych twórców włoskiego kina, Michelangelo Antonioni urodził się 29 września 1912 roku w Ferrarze (Włochy). Rozpoczynał karierę jako asystent francuskiego reżysera, Marcela Carné, na planie produkcji "Wieczorni goście" oraz jako autor kilku krótkometrażowych filmów dokumentalnych, wśród których na szczególną uwagę zasługują "Ludzie znad Padu" - opowieść o życiu rybaków nakręcona w 1943, choć zaprezentowana dopiero w 1947 roku. W 1950 Antonioni zrealizował pierwszy pełnometrażowy film fabularny - "Kronikę pewnej miłości", będący zapowiedzią charakterystycznego dla tego twórcy stylu, sposobu obrazowania, przedstawiania fabuły i konstrukcji postaci. W "Kronice pewnej miłości" Antonioni pokazał swój stosunek do rzeczywistości: chłodny, analityczny, pełny dystansu wobec opisywanej historii przedstawianej za pomocą długich ujęć. Na początku lat 50. nakręcił trzy niezbyt udane filmy: "Zwyciężonych", "Damę bez kamelii" i "Miłość w mieście". Dopiero zrealizowane w 1955 "Przyjaciółki", jedna z nielicznych w twórczości Antonioniego adaptacji dzieł literackich, zwróciły uwagę światowej krytyki. Rok 1957 przyniósł pierwszy dojrzały film Antonioniego pt. "Krzyk" - ascetyczny, niezwykle pesymistyczny obraz, będący drobiazgową obserwacją ludzkich zachowań, a zarazem próbą opisania psychiki ludzkiej bez uciekania się do subiektywizacji narracji. Przy okazji "Krzyku" po raz pierwszy zaczęto mówić o inspiracjach filozofią egzystencjalną w twórczości Antonioniego.

Punktem zwrotnym w historii kina stała się prezentacja "Przygody" na festiwalu w Cannes w 1960 roku. Projekcja wywołała prawdziwą burzę - film został odrzucony przez znaczną część publiczności, która nie była w stanie zaakceptować specyficznej dramaturgii oraz konstrukcji fabularnej dzieła. Antonioni stworzył bowiem kryminał na opak, w którym zagadka pozostała do końca nierozwiązana, jednak nie wątek sensacyjny był tematem tego utworu, ale refleksja nad kondycją człowieka - zwrócenie uwagi na charakter związków międzyludzkich, ich tymczasowość, niepewność. W roli głównej wystąpiła tu ulubiona aktorka Antonioniego, Monica Vitti, która zagrała również w trzech następnych jego filmach. "Przygoda", choć niedoceniona przez publiczność, zdobyła uznanie krytyki i Nagrodę Jury na festiwalu w Cannes. Pod koniec roku reżyser przystąpił do realizacji kolejnego dzieła. Była to "Noc" z Jeanne Moreau, Marcello Mastroiannim i Moniką Vitti - historia pary małżeńskiej, która powoli odkrywa, iż nic już jej nie łączy. Motywy atrofii uczuć, rozczarowania, obojętności, zasygnalizowane w "Przygodzie", znalazły tu szczególne rozwinięcie. W 1962 roku powstała trzecia część "trylogii", zatytułowana "Zaćmienie". Wszystkie filmy Antonioniego zrealizowane z początkiem lat 60. wyróżniały się niezwykle przemyślaną inscenizacją, czystością stylu, perfekcją montażu i błyskotliwą pracą kamery.

W 1964 roku widzowie zobaczą pierwszy barwny film Antonioniego - "Czerwoną pustynię" - najbardziej "wizjonerskie" i enigmatyczne dzieło mistrza, a jednocześnie ostatnie zrealizowane we Włoszech. Kolejny obraz powstanie bowiem w Anglii - będzie to "Powiększenie", bodaj najwybitniejszy film tego artysty, niezwykłe wyznanie na temat prawdy w sztuce. Otrzymał on Złotą Palmę na festiwalu w Cannes w 1967 roku, ale równocześnie okazał się ostatnim wielkim dziełem. Antonioni przypomniał o sobie w 1975 realizując "Zawód: Reporter" z Jackiem Nicholsonem, po czym znów wycofał się z aktywnej działalności artystycznej. Próba powrotu na początku lat 80. nie okazała się zbyt udana. Oba filmy - "Tajemnica Oberwaldu" i "Identyfikacja kobiety" - zostały przyjęte z mieszanymi uczuciami, zarówno przez krytykę, jak i publiczność kinową. W 1995 roku, po trzynastoletniej przerwie zaprezentował swoje najnowsze dzieło - "Po tamtej stronie chmur", film najbardziej osobisty, choć może nie tak znakomity jak "Powiększenie" czy "Przygoda". Twórca zmarł 30 lipca 2007 roku w Rzymie.

Michelangelo Antonioni urodził się 29 września 1912 roku w Ferrarze, w zamożnej rodzinie mieszczańskiej. Ukończył Wydział Ekonomii i Handlu Uniwersytetu Bolońskiego w 1935 roku. W tamtym okresie zorganizował studencki zespół teatralny i wystawiał sztuki Ibsena, Pirandella, Czechowa; kierował też działaniem filmowym w ''Corriiere". Ponadto kręcił filmy na wąskiej taśmie. W 1940 roku rezygnując z kariery finansowej, wyjechał do Rzymu, by studiować reżyserię, działał jako scenarzysta, a także krytyk filmowy w czasopiśmie ''Cinema''. W 1941 roku asystował Marcelowi Carne przy ''Wieczornych gościach''. Do 1950 roku zrealizował 7 filmów dokumentalnych. Pełnometrażowym filmem fabularnym ''Kronika pewnej miłości'' debiutował w 1950 roku. Światową sławę przyniosły mu filmy ''Przygoda'', ''Noc", ''Zaćmienie'',''Czerwona pustynia'', "Powiększenie'',''Zawód reporter''. Antonioni okazał się niedoścignionym mistrzem w odsłanianiu tajników psychiki, uczuciowości, zwłaszcza kobiecej, dając wszechstronny opis miłości w jej aspekcie filozoficznym, psychologicznym, moralnym i obyczajowym.