Recenzja wyd. DVD filmu

Zagadka Kaspara Hausera (1974)

Bardzo lubię kino niemieckie. Jest fenomenalne, wiele w nim ekspresjonizmu. Tacy reżyserzy, jak: Friedrich W. Murnau, Fritz Lang czy choćby Robert Wiene – twórcy przede wszystkim filmów niemych, dawno temu pokazali moc i potencjał Niemców. Moim zdaniem w tamtych latach centrum świata kina mieściło się właśnie u naszych zachodnich sąsiadów, którzy zadziwiali wtedy cały glob. Potem pałeczkę przejęły Stany Zjednoczone. Pod koniec lat 60-tych i na początku 70-tych pojawił się obiecujący reżyser z Bawarii, który szybko zyskał sławę. Miał swój niepowtarzalny styl, którym zachwycamy się do dziś. Był to Werner Herzog. "Zagadka Kaspara Hausera" to jego drugi ważniejszy film po "Aguirre: gniew boży". Ukazuje prawdziwą i zarazem nieprawdopodobną historię tytułowego bohatera, która po dziś dzień okryta jest tajemnicą. Kaspar większość swojego życia spędził w całkowitej izolacji od świata. Został znaleziony w 1928 roku na rynku miasteczka N (była to Norymberga). Nie potrafił on mówić, pisać, a nawet stać prosto. Nie rozumiał otaczającego go świata. Traktowano go jak wybryk natury. Potem został oddany pod opiekę profesora Daumera, który rozpoczyna jego naukę. Jednak poznawanie języka, logiki, religii i filozofii sprawia, że Kaspar zaczyna bardziej zamykać się w sobie... Herzog kręci swój film w typowym dla siebie stylu. Pokazuje wiele krajobrazów i natury oraz tworzy tajemniczy klimat. Zdjęcia i montaż są wręcz fenomenalne, a jego dzieło jest nad wyraz realistyczne. Składają się na to różne czynniki, takie jak: kostiumy, pokazanie mentalności i sposobu życia ówczesnych ludzi oraz wspomniany już krajobraz, a szczególnie wygląd miasteczka i jego okolic. Muzyka do tego filmu została zaczerpnięta z twórczości muzyków klasycznych, a głównie Johanna Pachelbela, ale swój pośmiertny wkład mieli też inni kompozytorzy sprzed lat, między innymi Wolfgang Amadeusz Mozart. Na uwagę zasługuje również kreacja aktorska Bruna S. zagrał on bardzo przekonywająco. Podobał mi się sposób jego mówienia – powolny i wyraźny. Takie sceny jak: stwierdzenie, że pokój jest większy od wieży, że jabłko potrafi myśleć czy odpowiedź na pytanie dotyczące wioski kłamców i wioski prawdomównych na długo pozostają w pamięci dzięki temu aktorowi. Początkowo Kaspar Hauser żył w totalnej nieświadomości. Przykładem na to może być „testowanie” jego reakcji na zagrożenie. Nie bał się, gdy strażnik wymachiwał przed nim szablą i nie obawiał się bliskości płomienia świecy. Wraz ze zdobywaniem coraz większej wiedzy, a szczególnie z poznawaniem i przebywaniem wśród ludzi (scena na balu u lorda Stanhope) zaczął zamykać się w sobie. Nie potrafił zrozumieć praw rządzących naszym światem. Werner Herzog pokazuje nam, że niecywilizowana świadomość Hausera jest o wiele cenniejsza od tej rzeczywistości, tego brutalnego świata. "Zagadka Kaspara Hausera" jest więc krytyką  wymuszania na jednostkach poddania się  upośledzonym mechanizmom, których poznawanie sprawiało Kasparowi cierpienie. Osobiście oglądając ten film, współczułem głównemu bohaterowi i było mi przykro z powodu jego losu. Warto obejrzeć to dzieło. Jest ono jednym z moich ulubionych filmów. Ogląda się je bardzo przyjemnie, a szczególnie kreację Bruna S. Pełno w nim obrazów natury, które czynią je barwnym. Może ono wywołać również emocje, między innymi współczucie, a nawet wzruszenie. Pozostaje już tylko jeden problem. To prawdziwa historia, ale jej istnienie pozostanie zagadką, "Zagadką Kaspara Hausera". Gorąco wszystkim polecam!